Van sikkel en hamer

DE INVLOED VAN DE POLITIEK OP TOONEEL EN FILM.

Het Russische tooneel heeft, evenals het Russische communisme, hoe langer hoe meer een streng-begrensd nationalistisch karakter gekregen. Het tooneel is gebonden aan de aanwijzingen van de bolsjewistische dictatuur, heeft tot taak, samen met andere openbare instellingen, waarover de bolsjewistische regeering beschikt, propaganda te maken voor het politiek-economisch doel der bolsjewisten. Dat men het recht heeft, deze kunst met tendenz-kunst bij uitstek te bestempelen, is nauwelijks voor betwisting vatbaar.

Inderdaad vindt men op het tooneel alle wendingen en schommelingen terug, die het politiek-economisch proces van den Sovjet-staat heeft doorgemaakt, met als eindpunt steeds opnieuw: de verheerlijking van datgene wat het Sovjet-bewind uitdenkt en uitvoert. In den aan vang, tijdens de revolutie en in de periode kort na de revolutie, had de tendenz, getrokken uit het geweldige feit van de revolutie zelf, die alle revo-lutionair-voelenden medesleepte en op het artistiek vermogen een onstuimig beroep deed, een groote geestelijke bekoring. Men leefde in het heldentijdperk der revolutie, dat zich graag voor het voetlicht afspiegelde en herhaalde.

Sedert is de groote vaart der revolutie geluwd en is deze verkeerd in een arbeidsproces, waarin de p e r s o o n 1 ij k e heldenmoed geen rol meer speelt, de persoonlijkheid juist ondergeschikt wordt gemaakt, alleen de harde economie telt, de techniek, het mechanische op den voorgrond treedt. Erkend dient dat het rhythme van het arbeidsproces zelf eveneens een groote vaart heeft ontwikkeld, die in het Rus