Van sikkel en hamer

84

weliswaar in staat, zich te uiten, doch alleen op de wijze, zooals zij zelf goeddunkt; wie aan dit desideratum niet voldoet, en, in eigen zaak, zelfstandig oordeel velt, beschouwt zij als vijand, als contrarevolutionair. Hier snijdt zij in het eigen vleesch: zij treedt hier niet op als verdelgster van klasse-vijanden, doch als onder drukster van het geweten, van het proletarisch geweten. Zij maakt hier van haar dictatoriale macht meer dan misbruik, zij maakt van het dogma van het communisme een benepen caricatuur.

De dictatuur heeft eerst het terrein van haar klassevijanden gezuiverd om den bodem rijp te maken voor het zaad van het collectivisme. Zij heeft daarmede alle individualistische geesten in de bourgeoisie en den boerenstand vernietigd. Zij is sedert de uitvoering van het Vijfjarenplan ook bezig alle „individualistische”, d.w.z. zelfstandig denkende geesten in de communistische gelederen te vernietigen, en te verhinderen, dat in het volk zich „individualistische” geesten ontplooien, of zich durven doen gelden. Zij is sedert de revolutie feitelijk aan een stuk door bezig met de afschuiming, of onderdrukking, van het vrije intellect en den zelfstandig denkenden en handelenden mensch. Zij meent, dat zij aldus de ware collectivistische geestesgesteldheid verkrijgt, die het communisme voor alle eeuwen moet waarborgen. In werkelijkheid verkrijgt zij een slaafs gehoorzamende kudde, die het element der menschenwaarde en der persoonlijke verantwoordelijkheid ontbeert, slechts buigt voor de bevelen van den despoot. Of Karl Marx dit met zijn leer, welke in het Westen, met zijn onmiskenbare en onmisbare individualisme, is geboren, heeft bedoeld, of voorzien, is zeker aan zeer ernstigen twijfel onderhevig. Of zelfs Lenin de consequentie van zijn leerstellingen zoover heeft bedoelen uit te strekken, eveneens. Niettemin proclameert de dictatuur wat zij thans verricht nog steeds als zuiver Marxisme en Lenisme. Nochtans is het klaarblijkelijk juister, wanneer men spreekt van Stalinisme; want men heeft hier niet meer te maken met de breede richtlijnen van Marx of van Lenin, doch van een persoonlijk, eng opportunistisch regiem van Stalin. Niet meer met een dictatuur tegen den vijand, maar in wezen met een despotie over eigen volk.

Opmerkelijk is, dat in de samenleving de beeltenis van Lenin feitelijk reeds naar den achtergrond is geweken en die van Stalin haar plaats heeft ingenomen.