Van sikkel en hamer

79

volk afkondigt, komen ongetwijfeld van den maatschappijhervormer, den principieelen communist, den fanatieken bolsjewist, doch in diepste wezen komen zij uit het Kreml van den despoot. Uit het brein van den barren heer-scher, die in het Kreml, zij het niet naar den ceremonieelen vorm, dan toch volgens de practijk — en zeker in de oogen van het gewone volk, — troont.

Want hij komt, gelijk een echt heerscher, niet, of vrijwel nooit, buiten de zware wallen van zijn ontzagwekkende vesting,

Stalin is de incarnatie van het dictatuur van het proletariaat.

Wat is de dictatuur van het proletariaat, en welken vorm neemt zij in de practijk aan?

De dictatuur van het proletariaat is de gewelddadige over-heersching van een politieke minderheid, die er naar streeft de klassentegenstellingen in Sovjet-Rusland volkomen op te heffen. Haar duur is volgens de regelen der Marxistische leer van tijdelijken aard: de dictatuur vervalt, en mét haar de staat als uitdrukking van een overheerschende klasse in de maatschappij, zoodra de klassentegenstellingen feitelijk en ideologisch zijn vernietigd. Dit is natuurlijk de theorie: het t ij d s t i p van de opheffing van de dictatuur is volkomen onzeker en wordt door heel andere machten dan een theoretische constructie bepaald. Zeker is, dat de dictatuur in Sovjet-Rusland de hardste is, die men zich kan indenken. Zij kon uitteraard niet mild, noch verdraagzaam zijn. De inzet der revolutie was niet incidenteel, gelijk bij andere omwentelingen, maar principieel: verandering van den grondslag zelf der samenleving; de tegenstelling der maatschappelijke belangen was zeer scherp: arm proletariaat — sterk feodalisme; de revolteerende minderheid in de samenleving was numeriek minimaal, waardoor haar middelen van verzet buitengewone hardheid moesten aannemen; de traditioneele wreedheid van het despotisme van het Russische tsarenrijk zette ten slotte haar stempel op de dictatuur, die het land van haar herkomst niet kon verloochenen.