Van sikkel en hamer

45

Hij geeft weliswaar iedereen de kans om materieel vooruit te komen, doch dit maakt het feit niet ongedaan, dat hij den sterke, den natuur-begaafde, die toch al de materieele voor-deelen van zijn natuurlijke sterkte of begaafdheid geniet, boven de zwakken en minderbegaafden nog extra beloont. Deze extra belooning bestaat weliswaar uitsluitend in premies, goederen en voorrechten, doch hier komt zeker niet een communistisch beginsel tot uiting, maar zuiver een economisch, een kapitalistisch. Beziet men de loonen, dan zijn de verhoudingen voor de arbeiders ongeveer van 1 : 7, of globaal genomen 50 tot 350 roebel per maand. Deze verhoudingen liggen zeker ver uiteen. Het grondloon is te laag om in eenvoudige behoeften te kunnen voorzien, het toploon is in verhouding tot het grondloon te hoog dan dat men zou kunnen spreken van een redelijke verhouding tusschen de loonschalen in een communistischen staat. De praestatie wordt bovendien niet eens volgens een vasten waardemeter, volgens een zekere i n n e r 1 ij k e waarde van den arbeid bepaald, indien die al te vinden ware, — doch volgens de uitkomsten van ieder bedrijf afzonderlijk, dat vaak afhankelijk is van factoren, geheel liggende buiten de eigenlijke arbeidspraestatie. Hier komt in de loonen een subjectief element tot uiting: de waarde van den arbeider voor den staat. In het Westen is dit voor den werkgever. De economische practijk blijft binnen bepaalde grenzen gelijk.

De looncijfers der arbeiders op zich zelf zijn echter nog geen maatstaf voor de beoordeeling van de sociale verhoudingen m Sovjet-Rusland. Men moet, wil men zich een juist beeld vormen, ook de belooningen, die anderen dan vakarbeiders in Sovjet-Rusland genieten, binnen het gezichtsveld trekken. De verhoudingen loopen dan veel sterker uiteen.

Technici en schrijvers gaan verre boven de uiterste norm voor den vakarbeider gesteld, uit.

Wij laten de buitenlandsche technici voor het oogenblik buiten beschouwing. Amerikaansche en Duitsche technici verdienen sommen, die vaak de duizend roebel te boven gaan en tot nog toe grootendeels werden betaald in dollars of marken. Sedert kort heeft de Sovjetregeering, althans wat de Duitsche ingenieurs betreft, bepaald, dat het salaris slechts