Van sikkel en hamer

38

tempo van den arbeid wordt opgedreven uit vrees voor de bewapening van Europa. Daardoor worden van de arbeiders bovenmenschelijke offers geëischt en wordt de lichte industrie (de levensbehoeften-industrie) opgeofferd aan de zware (de industrie der productiemiddelen). De prijzen der levensmiddelen zijn sterk gestegen. Ik zelf verdien 240 roebel, waarvan ik met mijn familie niet kan rondkomen. Ik kan geen werk-kleeren krijgen. Er zijn geen wegen om behoorlijk van het werk naar huis te komen. Er is geen behoorlijke wasch-gelegenheid. De huizen worden wel snel, doch slecht gebouwd. De coöperaties worden slecht beheerd. Vele dingen zijn niet te krijgen, vele dingen zijn uiterst duur.

Dergelijke uitingen hebben wij op vele plaatsen vernomen. In verband hiermede moet wellicht het jongste besluit der Sovjetregeering worden bezien tot verlaging van de prijzen van verscheidene levensmiddelen.

Wij moesten bij de klachten dezer arbeiders denken aan de veelzeggende opmerking van een jonge, intelligente Russische vrouw, die aan het Sovjetbewind na verwant is. „Men moest eens achter de schermen kunnen zien”.

Het uiterlijke symptoom van de ontevredenheid onder het volk vindt men, althans gedeeltelijk, weerspiegeld in de militaire — de bolsjewisten spreken van: politioneele —> bewaking, waaronder geheel Rusland staat. Geen gebouw van belang, of punt van eenige economische of strategische beteekenis, of het staat onder gewapend toezicht. Geen fabriek van consumptieartikelen of andere waren, geschikt voor het gebruik, of de arbeiders worden er bij het verlaten ervan gefouilleerd. Twee jaar geleden merkten wij dit reeds op in de Poetiloffabrieken te Leningrad, doch maakten daarvan toen geen gewag, omdat het, zooals ons toen werd verteld, een zeer oud gebruik was, dat met de fabriek was blijven voortleven. Thans zagen wij dit gebruik ook in andere fabrieken toegepast. Zoo het al geen karakteristiek kenmerk is van de wijze, waarop de Sovjetregeering het Russische volk behandelt, zoo typeert het toch den economischen nood.

De Russische arbeiders vinden in Rusland geen natuurlijke beschermers meer. De regeering behandelt de arbeiders zuiver als politiek-economisch oorlogsmateriaal, hun vakorganisatie staat onder de rechtstreeksche dwingende leiding der