Russische reisschetsen

HET EUVEL VAN HET VERWILDERDE KIND.

geval: de kinderen worden, evenals in onze tuchtscholen, gedwongen daar feitelijk te b 1 ij v e n en worden, als zij wegloopen, teruggehaald en bij verzet aan strenge disciplinaire straffen onderworpen.

* * *

Overigens worden de daklooze kinderen in de kolonie tot zelfactie geprikkeld en worden pogingen gedaan om nuttige menschen van hen te maken. De grondslag van de kolonie is de arbeid. De kinderen krijgen daar al naar gelang van den leeftijd lager onderwijs, doen tuin- en fabrieksarbeid. Het leven is er ingericht op de behoeften van de tegenwoordige samenleving. De jongens kunnen zich practisch vertrouwd maken met het sloten maken, het smidsvak, de houtbear-beiding, het schoenmaken, het boekbindersvak; de meisjes kunnen naaister worden. Wie bijzondere bekwaamheden aan den dag legt, kan den rang van gequalificeerd arbeider verwerven, het zelfs tot technicus brengen. Wedstrijden tusschen de schoolgroepen en tusschen de groepen onderling, moeten den ijver prikkelen. Onderscheiding voor bijzonder goed gedrag bestaat (nog) niet. Geen gunsten worden ingehouden als straf. Hierbij gaat men uit van de gedachte, dat wanneer men den kinderen gunsten onthoudt, zij gemakkelijk tot diefstal vervallen. Het element der stootbrigades is echter een essentieel element: vijf a zes kinderen vormen een „stootbrigade”, zij leggen gezamenlijk een bepaalde taak ten uitvoer. De kinderen krijgen voor hun arbeid niet betaald, omdat in al hun behoeften wordt voorzien: zij worden in staat gesteld de kino te bezoeken en excursies te maken, ook naar andere steden.

De reglementen voor de kolonie worden door de volwassen leiders van de kolonie opgesteld. Doch elk huis der kolonie heeft een raad, door het huis afzonderlijk uit de kinderen gekozen. Kinderen, die tegen de orde zondigen, worden ter discussie opgeroepen, waarbij een beroep wordt gedaan op hét eergevoel van zondaren. De kinderen doen uitspraak, waardoor zij gewend worden aan de vorming van een collectieve meening. Aan hun politieke vorming wordt de noodige aandacht besteed.

Het dorp te Odessa maakt een gunstigen indruk: de bedden der kinderen zagen er proper uit, de tandenborstel speelt in het leven der kinderen een eerste rol!

* * *

Als men Odessa verlaat met de gedachte, dat het verwilderde kind feitelijk uit de Russische samenleving aan het verdwijnen is, dat in ieder geval de dakloosheid geliquideerd is, gelooft men bij de verderen tocht door Rusland zijn oogen nauwelijks. Het rondzwervende, daklooze kind loopt als een ellendig, koolzwart spoor dwars door Rusland heen. Waar men komt — overal doemt het havelooze, vervuilde kereltje met bloote voeten schier wiskunstig zeker op. Van Odessa naar Rostow, dus van het Westen naar het Oosten, dwars door Europeesch-Rusland trekkend, vonden wij op schier alle groote stations hetzelfde type van het in rafige vodden gekleede zwervend kind. Te Moskou trokken de jongens ons bijwijlen in groepjes van drie of vijf op de Twerskaja voorbij. Te Rostow stieten wij er op drie, die in de avonduren tegen elkaar gedrukt op den openbaren weg, in een drukke hoofdstraat, een slaapplaats hadden gevonden vóór een bakkersoven, waarvan zij de warmte zochten.

Wat den buitenlander bevreemdt en verbijstert is, dat de Russische bevolking, in weerwil van het feit, dat de Sovjetautoriteiten een beroep op haar doen ten behoeve van dit armzalige kind, gemoedereerd langs de schooiertjes heen loopt, — alsof daar volstrekt niets lag. Ditzelfde trof ons destijds ook te Moskou, waar een jongen, door de vliegen getergd, op een openbaar plein na een kouden nacht ’smorgens de oogen opende. Wat is daarvan het raadsel? 94