Russische reisschetsen

VAN HET ECONOMISCH OORLOGSFRONT.

te prikkelen, aan de buitenlanders om hun vertrouwen in het vermogen van het Russische volk aan te moedigen. Hier voltooien de bolsjewisten in een oorspronkelijk kale steppe aan een woeste stroomversnelling van den Dnjepr, op een terrein van 50 vierkante kilometer, den bouw van een reusachtige combinatie van fabrieken, die alle tezamen officieel behooren tot het Dnjeprokombinat, doch gemakshalve worden aangeduid met den naam Dnjeprostroi. Het Russische woord s t r o i beteekent bouwwerk, en op het oogenblik is het woord s t r o i in geheel Rusland populair.

De Dnjeprostroi zelf is een reusachtige electrische centrale, die haar beweegkracht verkrijgt door een stuwdam in den Dnjepr van ongeveer 1500 meter lengte op 66 meter hoogte. Deze stuwdam zal als hij gereed is 1.500.000 kubieke meter beton verzwolgen hebben. Hoe sterk de moderne techniek hierbij aan het woord is, blijkt uit het feit dat de Amerikaansche ingenieurs, onder wier leiding het werk wordt uitgevoerd, erkennen dat de aangewende mechanische krachten grooter zijn dan bij eenig werk van dien aard in Amerika. Daardoor waren de arbeiders in staat, maandelijks méér beton te storten dan totnutoe in de geschiedenis der Amerikaansche waterbouwkunde bekend. Als men het door de machine gedicteerde arbeidstempo op zichzelf als een maatschappelijke deugd moet zien, dan moet men voor de Russische arbeiders, die dit succes bereikten, bewondering koesteren.

De electrische centrale, die een lengte heeft van 240 meter en door negen turbines elk van 85.000 paardekracht gedreven zal worden, zal op volle capaciteit per jaar 2.500.000.000 kilowattuur moeten leveren, voornamelijk aan de fabrieken die om de centrale worden gebouwd. Deze ondernemingen, die voor een deel onderling zullen samenwerken, zullen bestaan in een aluminiumfabriek, een staalfabriek, een cokescentrale, ijzergieterijen, cementfabrieken.

De bolsjewisten stellen zich voor dat de aluminiumfabriek de grootste productie van alle fabrieken ter wereld zal geven, nl. 20.000 ton per jaar.

Vijftienduizend arbeiders zullen bij de combinatie werk vinden. De kosten van het geheele bouwwerk worden op een milliard roebel geraamd.

De electrische centrale hoopte men reeds den lsten Mei 1932 in te wijden. Aan de uitvoerbaarheid van dit plan wordt echter twijfel gekoesterd.

Een belangrijk nevendoel van het plan is bevaarbaarmaking van den Dnjepr tot Kiejew toe voor schepen van 3000 a 4000 ton uit de Zwarte Zee.

Rondom Dnjeprostroi verrijst een nieuwe stad uit den bodem — Zapo-roz je: Voorbij de stroomversnelling — met onafzienbare complexen woningen voor 150.000 arbeiders met centrale keukens, clubgebouwen en wat verder bij een gesocialiseerde stad behoort. Zij zullen hun electriciteit tegen 1.2 kopeken, of ongeveer IJ cent per kilowattuur kunnen verkregen.

* *

Dit staat hier alles in nuchtere cijfers opgesomd. Het zegt den lezer, die er over heen vliegt, natuurlijk niets. Hoogstens den technicus, die er zijn vakkundige verbeelding bij te hulp roept. Een tocht over den dam van zinkstukken van den eenen oever van den Dnjepr naar den anderen, waarbij men als nietig menschje hulpeloos opkijkt tegen den rotsachtigen wand van het beton, en waarbij de arbeiders ook als nietige wezens verschijnen op het uitgestrekt arbeidsveld, is slechts in staat, de macht, de grootschheid van dit werk te doen beseffen. In werkelijkheid heeft men hier een van de machtige industrieele kernen, die de bolsjewisten thans bezig zijn in Rusland te leggen en waardoor de barre onherbergzaamheid van het rijk langzamerhand wordt gebroken, het volk uit zijn isolatie wordt bevrijd. Of het volk dit op den duur zal waardeeren, blijve aan de toekomst.

40