Een volk bouwt zijn huis

Naar de Doode Zee en Jericho.

VAN den Olijfberg bij Jeruzalem kan men over de heuvelen van Judea heen heel in de verte de Doode Zee flauw als een smal streepje water zien liggen. In oude gidsen stond vermeld, dat een tocht van Jeruzalem naar de Doode Zee niet minder dan drie dagen duurde en dat een escorte volstrekt noodzakelijk was, wilde men het gevaar vermijden in handen van roovers te vallen. Tegenwoordig doet een goede auto met een bedreven chauffeur bemand, den tocht erheen langs een onberispelijk geasfalteerden weg in nauwelijks anderhalf uur. Mijn chauffeur was zonder twijfel zeer bedreven, maar zijn auto was niet perfect, en aangezien mijn geleider, kort, krachtig en rond als Mirabeau, naar schatting de dikste bewoner van Palestina moet zijn, was zijn enkele keeren herhaalde worsteling met een paar versleten banden onder een priemende tropische zon op een gloeienden weg, meer dan pijnlijk. Hij was ten slotte een levenden druipsteen gelijk, en de auto deed haar werk met een uurtje vertraging.

De weg leidt in het begin langs de Hebreeuwsche Hoogeschool op den Scopusberg, de rijk met bloemen verzorgde Engelsche oorlogsgraven, het stille, ommuurde Gethsémané en de Herberg van den Goeden Samaritaan; verder is hij niet anders dan een verblindend wit-gloeiend lint, zigzagsgewijs getrokken door onvruchtbare, dorre heuvels, waarvan het kameelbruin geleidelijk-aan een geelachtige kleur aanneemt. Het eenige dat doet denken aan leven is een werkende irrigatieleiding, die sinds menschenheugenis dwars door de heuvels in het noorden loopt en, na eeuwen van verwaarloozing, het tegenwoordige Jericho weder vruchtbaar makend water schenkt, en diep beneden het wegpeil raatachtige holen of spelonken, waar vroeger zondige nonnen haar leven bij wat karig water en brood moesten kuischen.

De snelle afdaling naar de Doode Zee staat gelijk met een gemitigeerde roostering: van een betrekkelijk gematigd klimaat, dat het hooggelegen Jeruzalem kent, naar een tropische atmosfeer op vierhonderd meter beneden den zeespiegel. Het laagste punt der aarde. De Doode Zee zelf openbaart zich als een lange, vrij smalle strook blinkend water, waartoe aan den Palestijnschen kant een nogal breed, zandig, amberkleurig strand toegang geeft en dat aan den anderen kant, in Transjordanië, wordt begrensd door vrijwel loodrecht uit het water oprijzende hooge, kale bergen. Dit zijn de Moabietische bergen, waarvan Mozes het Beloofde Land slechts aanschouwen mocht, waar hij op den berg Nebo oud en moede den laatsten adem uitblies, nadat hij Jozua als zijn opvolger had gezegend. Mystieke bodem met tragische reminicenties uit het Oude Testament. Hier is het gebied waar de beroemde vijf Steden der Vlakte door boven-natuurlijke krachten zijn kaal geschroeid. De wetenschap neemt aan, dat in den pek- en olie-houdenden bodem van het Doode Zee-gebied geweldige uitbarstingen hebben plaatsgehad, die van het eens bewoonde gebied een troostelooze en schier onherstelbare verlatenheid hebben gemaakt. Tot deze vijf steden hebben Sodom en Gomorrah behoord, die volgens het verslag van het Oude Testament hebben moeten boeten voor de zware zonden harer bewoners. Hier kwamen de Engelen tot Lot om hem 90