Een volk bouwt zijn huis

DE ARABISCH FELLAH.

prijzen op de wereldmarkt hadden intusschen diep ingegrepen in de huishouding van den Arabischen landbouwer. In het officieele rapport kan men lezen: „De positie van den Arabischen landbouwer is altijd eene geweest van uiterste armoede, doch op het oogenblik (1930) zijn er enkele omstandigheden, die deze positie wanhopiger maken dan in het verleden het geval is geweest.” De Engelsche regeering zag zich ten gevolge van den economischen achteruitgang van den fellah verplicht den o s j e r, het tiend, dat lang door traditie en godsdienst geheiligd was, te wijzigen en uit te drukken in een vaste som gelds, berekend naar de gemiddelde jaarlijksche oogstopbrengst over een periode van vier jaren. Sedert is een geregelde teruggang in de wereldgraanprijzen ingetreden, zoodat het nieuwe stelsel nog ongunstiger werkte dan het oude en de regeering zich eenerzijds gedwongen zag te streven naar een redelijker stelsel van land-bouwbelastingen voor de landbouwers, anderzijds naar verlichting of vrijstelling van belastingen om de boeren te behoeden voor een catastrofe.

Uit de officieele cijfers blijkt, dat de boeren in 1930 in totaal 105.000 pond sterling achterstallig waren aan tiendrechten en 132.000 pond aan huis- en grondbelastingen. De regeering heeft zich ook dit jaar, ten gevolge van droogte, verplicht gezien, zoowel voor Arabieren als voor Joden, bepaalde vrijstellingen van belastingen te verleenen.

* *

Dat de economische vooruitzichten voor den fellah niet rooskleurig zijn, volgt uit het voorgaande wel duidelijk. De Britsche mandaatregeering heeft ingezien, dat zij, incidenteele maatregelen als kwijtschelding van tienden en andere belastingen buiten beschouwing latend, den Arabischen landbouwer niet aan zijn lot kan overlaten, doch hem moet tegemoetkomen, vooral nu in hemzelf de drang leeft, zich te ontworstelen aan het juk van zijn primitieve verhoudingen. Een algemeene verbetering verwacht men van een opvoeding van het jonge geslacht, „die zal voorkomen, dat het in een toestand geraakt, waarin zich het tegenwoordig geslacht bevindt”. Doch dit is een oplossing voor een vrij verre toekomst. Uit het reeds genoemde onderzoek van 1930 zijn inderdaad een reeks practische voorstellen voortgekomen, die neerkomen op het inrichten van demonstratievelden en proefstations, het vormen van coöperatieve instellingen in de dorpen, die landbouwleeningen verschaffen, algemeene herziening van het belastingstelsel ten gerieve van den boer, regeeringsleeningen, het sluiten van handelsverdragen met het buitenland ten behoeve van Palestijnsche producten, beschermingsmaatregelen, en versnelling van de verdeeling der moesjagronden.

De meergenoemde dr. I. Elazari—Volcani zoekt de verbetering van den toestand van den fellah in een stijging van de inkomsten zonder wezenlijke stijging van de uitgaven, waartoe hij vooral verbeteringen aanbeveelt van biologischen en niet van technischen aard. Stijging van de vruchtbaarheid van den bodem is volgens hem in de allereerste plaats noodig, rationeeler en intensiever bearbeiding van den bodem, en invoering van nieuwe culturen, zooals olijven, vijgen en druiven, waarmede geen groote kapitaalsbeleggingen verbonden zijn.

Hoe het zij, de regeering heeft reeds sedert geruimen tijd besloten, voor de toekomstige agrarische en bodempolitiek van Palestina een „development scheme”, een breed-opgezet ontwikkelingsplan, te ontwerpen, dat na nieuw onderzoek van de bijzondere vraagstukken ter plaatse, zal worden uitgevoerd. Dit plan staat nog aan zijn eerste begin, doch het is nauwelijks aam twijfel onderhevig, of de Arabische landbouw staat midden in een structuurverandering, die op het geheele Arabische leven van grooten invloed zal zijn.

48