Een volk bouwt zijn huis

De Jaffasinaasappel verovert de wereld.

REEDS den eersten dag van mijn verblijf te Tel Aviv werd het mij duidelijk, dat ik midden in het land der sinaasappelen stond. Op het heetste van den dag, toen mij de tong bijna tegen het verhemelte begon te kleven, voerde mij een goede genius naar een kioskje en bestelde voor mij een glas m i e t s. Deze miets is niet anders dan het onvermengde gele sap van den Jaffa-sinaasappel, die onder een pers tot den laatsten druppel wordt uitgeknepen. Tien mils, of een cent of vier, voor een heel glas koel vruchtensap.

Den volgenden dag kruiste ik onder de hoede van een voortreffelijken Joodschen chauffeur, die wat zijn afkomst en beschaving betreft even goed het eerste het beste intellectueele beroep had kunnen uitoefenen, door de Sjaron-vlakte, — om te zien, waar mijn miets vandaan kwam en hoe de boomen erbij stonden. Men had mij als eerste station het reeds vroeger genoemde Petach Tikwah, een der kolonies uit den tijd van baron De Rothschild, aangewezen. Petach Tikwah staat om zijn welvarendheid bekend, en men kan er inderdaad aan het welgedane uiterlijk der dikbuikige heereboeren zien, dat daar geld zit. Van Tel Aviv ligt het niet meer dan een goede 15 kilometer v/eg. Een prachtige asfaltweg loopt langs de oude Duitsche Tempelierskolonie Sarona en Sjechoenath Borochof, naar de schans van Napoleon. Sarona is bewoond door Duitsche protestanten, die uit religieuze aanvechtingen reeds vóór de Joden aan den bodem een goed georganiseerde en bloeiende landbouwkolonie onttrokken, waar de kolonisten teruggetrokken leven. Sjechoenath Borochof is een arbeidersneder-zetting, waar een groep meisjes den landarbeid leert, — een der vele in Palestina, die den landbouwnederzettingen voorzien van energieke en bekwame arbeidsters en goede huishoudsters. De schans van Napoleon is een gelijkmatige heuvel, waar Napoleon met zijn troepen zou hebben gelegerd bij de belegering van Jaffa, toen hij den stouten droom wilde verwezenlijken, Indië aan zijn macht te onderwerpen.

Van Tel Aviv naar Petach Tikwah is slechts één eindelooze tuin, aan beide zijden van den weg, niet anders dan keurig afgebakende pardessiem met op regelmatigen afstand geplante sinaasappelboomen met mooi donker loof, op bepaalde afstanden gesneden door wegen en doorspekt met pompstations en villa’s, die voor het oog een lust zijn. Of men nu de Sjaronvlakte naar het Zuiden tot voorbij Gedera, of naar het Noorden tot Benjamina en Sichron-Jakob doorkruist, overal hetzelfde beeld: eindelooze sinaasappel-aanplantingen, slechts met deze variatie, dat op een groot deel der pardessiem de boomen nog jong zijn, een, twee, drie jaren, en nog niet het dichte en zware loof hebben als de oude boomen. De sinaasappelgordel strekt zich langs de zee uit over een afstand van ongeveer 45 kilometer — wanneer men de acht kilometer breede gaping ten Noorden van Nathania, in het midden tusschen Tel Aviv en Haifa, niet mederekent: een strook grond, waar wel reeds kavelingen aangekocht zijn, maar waarop nog niet wordt geplant, — en van de zee tot aan den spoorweg door de vlakte over een diepte van 15 kilometer. Dit geheele gebied is bezig één groote heerlijke sinaasappeltuin te worden, waaraan de rijpende groote appelen levendige kleur en aromatischen geur verleenen.

De Sjaronvlakte is door de voorwaarden van bodem en klimaat voor de z.g. citruscultuur bij uitstek geschikt. De Emek is voor de citruscultuur niet toegan-

49