Een volk bouwt zijn huis

Van moeras tot bouwland.

IN het Oude Testament wordt Palestina afgeschilderd als het land, overvloeiend van melk en honig. Van een tocht door het land behoudt men de herinnering aan een prachtige woestenij. Bruin en grijs, — dit zijn de twee kleuren, die in het geheele land overheerschen. Deze kleuren steken onder het felle zonlicht schilderachtig tegen elkaar af en maken een tocht door het land uit toeristisch oogpunt tot een doorloopende verrukking; — maar het bruin der aarde doet vaak denken aan de verroestheid van ijzer, dat aan het barre spel van eeuwenlange verwering is prijsgegeven, het grijs der bergen aan reusachtige blaren, door de zon op dit bruin getrokken. De rampzalig ontboschte berghellingen ver-toonen rudimentair nog de zorgvuldige steenen terrasvormingen, die onmiskenbaar wijzen op den hoog-ontwikkelden trap van landbouw van het oude Israël. En over het geheele land, in het bijzonder in Samaria en Judea, liggen op de berghellingen en over de aarde millioenen grauwe steenen als door een boven-aardschen wildeman in gramschap uitgestrooid. Zij zijn even zoovele teekenen van de woestheid van ’t land als van de sporen der verwoesting. Uit deze woestenij verrijzen rondom de Arabische steden en dorpen uit de bruine aarde de op regelmatigen afstand geplante olijfboomen met hun grillige korte, zwarte stammen en wazig groen loof als even zoovele oasen, die het beeld der blinde kaalheid en ledigheid lenigen en het oog verteederen.

De Joodsche kolonisten hebben het land als het ware met den tooverstaf aangeraakt en de verstarring, waarin Palestina eeuwenlang gevangen zat, gebroken. Als een breede groene voor strekt zich door het land het werk hunner handen uit, dat een openbaring is voor dengeen, die volkomen argeloos Palestina bezoekt, en getuigenis aflegt van de kracht der Idee, die dit werk heeft geleid en geschraagd en het nog steeds als een levend gist bezielt en bestuurt.

In het Noorden des lands, van Haifa tot dicht bij Beisan, niet ver van den Jordaan, dringt toe diep in het land door een bijna aaneengeschakelde groep landbouwondernemingen, zuiver en alleen aan Joodsch initiatief ontsproten. Deze liggen in den z.g. Emek Jizreël, de oude Vlakte van Esdraelon, die in de geschiedenis van het Joodsche volk bij de verovering van Kanaan zoo’n belangrijke rol heeft gespeeld. De zandige kustvlakte niet medegerekend, die naar het Noorden voortdurend smaller wordt, is dat de eenige groote vlakte van belang, waarover Palestina beschikt. Dit machtige dal, dat Galilea van Samaria scheidt, begint ten Noorden van het massief van den Karmel in Haifa, aan de Middel-landsche Zee, bij de baai van Akko, en eindigt in het Zuid-Oosten bij den Jordaan, de eenige groote rivier, die dwars door Palestina stroomt en drie binnenzeeën met elkaar verbindt: het Hoelehmeer in het Noorden, het meer van Tiberias in het midden, en de Doode Zee in het Zuiden. Het wtestelijk deel van den Emek Jizreël wordt begrensd door de rivier de Kisjon tusschen Haifa en Akko. Na een engte komt het breede middengedeelte, de eigenlijke Emek Jizreël, met een Noordelijken uitlooper, die wordt begrensd door den berg Tabor, die als een sterk natuurlijk bolwerk de vlakte afsluit, en een Zuidelijken naar

29