Een volk bouwt zijn huis

SMELTKROES VAN EEN NIEUWE NATIONALE EENHEID.

strand nedervlijen, om zich over te geven aan de bekoring van het lokkend geluid van zoet golfgeklots. Velen hunner overnachten aan het strand. Zaterdagochtend reeds heel in de vroegte herhaalt zich deze processie, gedeeltelijk ongegeneerd in badpak, of met het badpak onder den arm. Het strand ziet zich in enkele uren bezet door een onafzienbare reeks gezonde badgasten, die zich aan de vreugde van het water, of aan de opwinding van een of ander balspel overgeven. Wie zich Zandvoort of Scheveningen in het midden van den zomer voor den geest haalt, krijgt een vrij goede voorstelling van Tel Aviv op Zaterdag. Hier vindt men de jonge Joodsche generatie terug als nieuwe Spartanen, die vreugde vinden in de natuur en hun krachten meten, als moderne zonaanbidders. Ofschoon zij zich zonder gêne bewegen, zoo valt er op de gedragingen dezer Sabbathheiligers niets aan te merken: uiting van levensblijheid zonder baldadigheid.

Deze nieuwe generatie heeft zich hiermede in werkelijkheid losgerukt van de tradities der vaderen. Zij is in dit opzicht slechts de liberale Joodsche generatie van Europa gebleven. Ook in ander opzicht; want zij treedt met voeten ook alle traditioneele Joodsche gebruiken: zij rijdt frank en vrij op Zaterdag fiets, paard, zij rookt, zij geeft geld uit.

In orthodoxe Joodsche kringen ervaart men deze soort Sabbathviering als een ontheiliging en koestert men de vrees, dat de Joodsche samenleving tot een zekere oppervlakkigheid zal vervallen. Deze vrees is wellicht niet ongegrond. Het rabbinaat heeft in werkelijkheid het contact met de moderne jeugd verloren, en erkend wordt, dat het door een te groote strakheid niet in staat is, haar nog te bereiken. De schakel tusschen traditie en modernisme is te Tel Aviv de dichter Bialik, een zeer geëerde figuur, die poogt zijn huis een Joodsch-cultureel centrum te doen zijn en bij de jeugd gevoelige snaren te treffen. Of hij de laatste is van een oude generatie, die haar tijd heeft gehad, of de voorlooper van een nieuwen tijd, die zou moeten opbloeien, zal de geschiedenis der naaste toekomst moeten leeren. Hij tracht in ieder geval de traditioneele Sabbathviering in stand te houden en ze aan te moedigen, ze door zorgvuldig gekozen ceremoniëel luister bij te zetten en aldus de jeugdige geesten, die hij aantrekt, duurzaam te boeien. Te Tel Aviv zijn zijn Oneg Sabbat h bijeenkomsten thans een integreerend bestanddeel der openbare plechtigheden.

■X’    -Sr

De Sabbathviering heeft een wending genomen, die als natuurlijke reactie kan worden beschouwd eenerzijds op het moderne arbeidsproces, dat thans ook Palestina heeft aangetast, anderzijds op klimatologische voorwaarden. Raakt deze wending ook de viering van andere oude tradities van het Joodsche volk? Onmiskenbaar is, dat de groote historische feestdagen van het Joodsche volk worden gevierd met een openbaren luister en een algemeene deelneming, zooals in West-Europa, en zelfs in Oost-Europa, onbekend, doch of deze luister en deze algemeene deelneming in dieper liggende religieuze gevoelens wortelen, is sterk de vraag. Zij zijn naar het schijnt hoofdzakelijk nog slechts tradities. Deze tradities zijn voor het oogenblik, in dezen nieuwen staat in wording, zeker nationaal bindmiddel, doch bij gebrek aan diep wortelend religieus besef dringt zich de vraag op: zal deze traditie-alleen voor de toekomst niet te kort schieten? Het Jodendom in Palestina verkeert in dit opzicht ongetwijfeld in een crisistoestand. Uit de jeugd zullen de nieuwe geesten moeten te voorschijn komen, die voor het Jodendom nieuwe geestelijke waarden scheppen.

23