Een plan van onbeschrijfelijke grootheid

blijft herhalen en dat wij, ook na de bevrijding in '45, nog altijd vervolging te vrezen hebben, daaraan ga je geheel voorbij. Dat wij na de Romeinen, de kruistochten, de inquisitie in Spanje, de pogroms in Rusland, via de holocaust ook heden ten dage, omdat we jood zijn, worden gehaat is voor jou blijkbaar niet relevant. Jij bent ziende blind voor het rabiate antisemitisme dat overal ter wereld opnieuw opduikt. Toevallig ben ik dat niet, moeder, en omdat ik jou daarvoor waarschuw en wil behoeden ben ik niet de één of andere geesteszieke patiënt. Integendeel, ik ben een gezonde realist.'

'Maar jongen, we leven hier in een vrij Amsterdam hoor.'

'Juist, in Mokum waar fanatieke moslims, die joden haten, in grote getale inderdaad vrij op straat rondlopen. Maar dat is nog niet het enige, sinds al die islam-fanaten zijn uitgewaaierd over Europa, steken neo-na-zipartijen overal de kop op om hun land en ras rein te houden, en ook dat is voor joden een levensgevaarlijke ontwikkeling. Dat zou ik jou niet hoeven uit te leggen, maar helaas, jij kijkt liever weg van het voor ons overal toenemende gevaar. Vandaar dat de veiligheid vereist dat jij jouw joodse identiteit verhult.'

'En jij dan?' vroeg ze hem terwijl hij z'n brood met pindakaas in vieren deelde. 'Waarom scheer jij om veiligheidsredenen bijvoorbeeld jouw baard dan niet af?' Met een gezicht alsof ze hem iets smerigs had voorgesteld keek hij op van z'n bord. 'Ja,' ging ze voort, 'en waarom verruil jij dat zwarte pak, dat witte overhemd en die zwarte lange jas, die typisch joodse kleding waarin je altijd loopt, dan niet in gewone kleren? Jij gaat wel tekeer over mijn zwarte haar, maar als er

77