Schetsen en vertellingen

een pias van de élitewaan der maatschappelijke bevoorrechting/ Wie de falklandjes leest, zal misschien denken dat ze uiterst gemakkelijk werden neergeschreven. De kleine verhaaltjes lopen als vanzelf; er worden geen ingewikkelde stijlprocédé^ toegepast. Toch moet men daar niet te gemakkelijk over denken. De falklandjes zijn het resultaat van de ervaring van een rasschrijver, maar aanwaaien kwamen deze schetsen bepaald niet. Dr. L. Heijermans, een broer van de schrijver, heeft eens verteld hoe ze tot stand kwamen. 'Met de tanden op elkaar, begon hij, gemelijk, humeurig, doch al schrijvend kwam een fijne glimlach om zijn mond, of hij zelf door zijn humor gevangen werd/ Zo'n herinnering moet men in het oog houden als men de falklandjes nu herleest. Meesterwerkjes van kleinkunst over levende mensen met een evenzeer levend mens als schrijver op de achtergrond.

De bloemlezing die ik voor deze uitgave Schetsen en vertellingen uit de vele honderden falklandjes maakte, draagt wellicht de kenmerken van een persoonlijke keuze. Daar is niet aan te ontkomen; zeker niet als men dit werk in de eerste plaats als lezer doet en pas in de tweede plaats als beoordelaar. Een uitgave van de complete falklandjes zou weinig zin hebben. Veel van de schetsen hebben een actualiteit van toen die nu niet meer aanspreekt of weinig zegt. Falk-land schreef zijn schetsen met grote regelmaat; de krant en de lezers wachtten. Daarom is niet ieder falklandje een hoogtepunt. Daarom juist is een grote bloemlezing op zijn plaats. Ik hoop dat ik er met mijn keuze in geslaagd ben het beste van Samuel Falkland in zijn verscheidenheid bijeen te brengen. Het behoort naar mijn mening tot het beste uit de literaire journalistiek uit het begin van de twintigste eeuw.

Wim J. Simons

Najaar 1974

11