Kiekjes

70

Dien avond sliep er nog een in. Jean-Joune. Maa-sjene? De vrucht was uitgestorven.

XVI.

„NA-KIJK!”

Den besten kijk op de Joden-breestraat heeft hij, Leekie. Hij kijkt ’n week-huur te verdienen met kijken. Hij kijkt uit, of ze naar hem kijken. Krijgen zij hem in den kijk, dat is z’n kijk verkeken. Dan kijkt-ie-kwasi om en kijkt ’n ander aan. ’n Leepe leukerd, die Leekie. ’t Seigel spat ’m uit z'n kijkers. Die negotie is zijn uitvinding. Vóór hem bestond ze niet en na hem zal ze vergaan, ’n Brooge-sgoure. Nóóit aan te verliezen, ’n Handel, dien je subiet verkoopt en subiet voor niets terugkrijgt en dan weer verkoopt en dan weer op slag terugkrijgt en dat, van dat de zon wakker wordt tot ze slapen gaat. Is dat brooge-sgoure of nee? Loterij-üjst. ’n Cent ’n kijk. Maar leuk-lekker-leep is Leekie. Hij heeft vier lijsten. Kunnen kijken vier tegelijk. Hij heeft geen handen genoeg, om te kijken.

„Na-kijk, de vijf-en-twinteg-duizend-na-kijk!”

Wat kijken die menschen toch na? ’n Nummertje. Van ’n briefje. Van de Staats. Tuk op mazzel. Waar ze niets voor willen doen dan enkel trekken. Kost dat trekken kracht? Ben je dwaas, dat doet ’n ander voor ze. Wat trekken zij dan? ’n Mooi poonem of ’n mies. Hangt van Leekie z’n lijst af. Dat noemen ze „spelen”. Wat spelen ze dan? Krijgertje. Wie „is” ’m dan? God weet. Als zij ’t wisten, zouden ze nooit ’n cent voor ’n niet geven. Maar God stuurt ’t lot. Domkoppen toch, die wijzen. Als ze één-tiende van die nieten-centen aan God zouden geven, zouden ze negen-tienden prijzen winnen. Maar die God niet prijst, krijgt ’n niet. Wat God niet krijgt, neemt Hij wel. Alle centen van de wereld zijn van Hèm.

„Na-kijk, na-kijk! de vijf-en-twinteg-duizend-na-kijk!”

Kijk ’m kijken, Leekie, of ze kijken! Hij heeft altijd handgift, vóór-ie begint. U weet wel, hij heeft buren. Och, ja, hij heeft verwanten. Zeker, hij heeft vrienden. En die allemaal vragen ’m „of-ie zoo vriendelijk wil zijn en als hij de lijst krijgt en of ie dan wil nakijken voor ze en als ’t ’n prijs is en of-ie ’t dan wil komen zeggen en als ’t ’n niet en of-ie dan maar niets wil komen zeggen en dat die cent wel goed komt.” Dat gaf al drama’s