Kiekjes

30

’n Negotie méér. Die je anders mist. Channeke-gereedschap. De goedkoopste heiligheid. Godsdienst kan van alle stof zijn. Van goud tot hout. Van zijde tot papier. Maar wat je aanpakt, is duur. ’n Papieren filletje kost peper, ’n Wollen tallesje kost papier. Ga nu na, wat ’n fille en ’n talles moeten doen.God’s jammer. Dat moest allemaal te krijgen zijn. En men moest blij zijn, dat je ’t krijgen wou. Dan koop je ’t maar op afbetaling, zegt de winkel van Vroom. Godsdienst op crediet. Mal probleem. Je legt tefillin, zeven slagen. Vijf betaald, twee op den pof. Je laaient uit Mozes’ vijf boeken. De Schepping betaald. De Uittocht bij je aan de deur geweest, niet thuis. De Leviten op straat gemaand. In de Woestijn geen klein geld gehad. De Herhaling, over ’n jaar terugkomen, m’n man werkt niet. Of Machsourem. Pesach kiet. Sjwoes an, op drie kwartjes na. De vier weken jontef „in de sjwindel”. Aan Poerem, geen denken. Kost ’n reuze-megille. Neen, roem en roep den Maccabeën, zij hebben alles goedgemaakt. Licht getooverd in duistere duurte. Goedkoopen godsdienst geschapen. Channeke kun je vieren zonder afbetaling. Olie, spot. Pitjes, toe. Eén cent ’n Channeke-kertsie. En ’n lamp, om te lachen van goedkoopte, ’n Hanglamp al voor veertig cent. ’n Staande al voor vijftien. Blik. Natuurlijk. Dacht u platina? Blik is ’t mooiste. Met één goeden blik kun je iemand uit den mist halen, ’n Dure menoure is arme-lijk dom. ’n Blik Channekijzer is rijkelijk wijs. ’t Leert loven, ’t leert leven, ’t laait liefde. Is de olie niet toch overal eender? Is licht óóit anders dan ’t zelfde? Maalt ’n pitje er wat om, of ’t in ’n gouden wiegje ligt? Speelt ’t niet net zoo lekker in blik gebakerd? Lacht ’n kaars luider dan ’n kertsie? Komaan, dat licht is uw nesjomine. Uw lof, leven, liefde. En dat doet allemaal dom in ’n duur lijf. Maar in ’n sober lichaam weet ’t zich wijs. Hulde. Hasmoneën-helden, dat was üw zege! Duur hebt ge uw leven verkocht, om ’t Geloof goedkoop te maken!

Man, wat ’n mist! Z’n karretje in de vermiste steeg. Hij zelf moet geraden worden. Z’n lijf heeft lijnen enkel. Waar ’t boven eindigt, gis ik ’n pet. Waar ’t beneden begint, vermoed ik klompen, ’t Hooren vergaat niet in den mist, ’t zien alleen, ’k Hoor ’m klompen aanhebben. Ik denk hem huiverend van lillende kou. Met kille gedachten en bevroren wenschen. ’t Zal wel ’n nazaat zijn der Maccabeën. Blik rammelt door ’n brute botsing.