Bloemlezing uit zijn werk

spreken konden, de boeken van Beis-Hamidrosj, zullen ze wel gezucht hebben, toen hun vader werd weggedragen. Als ze loopen konden, zouden ze hem begeleid hebben. Maar ze zwijgen hun lied dood. Het laat hen nu koud of ze verduffen en verstoffen, graag waren ze met Wijnkoop in het graf gegaan. Ze kunnen toch geen tweeden

vader vinden, zoo dierbaar als de eerste.

# * #

't Is een roestige gewoonte, dat de leerlingen van het Seminarium op de groote en Hooge Feestdagen hun leeraren bezoeken. Gewoonlijk gaan ze samen, twee, of drie om aan elkaar gezelschap en medemartelaren van deze foltering te hebben. Iedere jomtof is een treurdag, omgekeerd evenredig aan het heerlijke troostwoord der profetie. Of het nu nog zoo is, weet ik niet. Er waren in onzen tijd enkele Samaritanen onder onze leeraren, die ons gul en graag amnestie van deze straf schonken. Ik heb vele indrukken van. deze doodenmar-schen liggen, enkele zijn zelfs op muziek gebracht. Het vreeselijke was en is, dat je wist, waarmee je ontvangen wordt.

״Waar was je sjoel? Wie heeft daar geóórd? Wie heeft geblazen? Heeft-ie goed geblazen, goed geóórd, lang geóórd, vervelend geóórd? Hoe is de preek geweest, hoe lang, hoe droog? Laat ereis hooren, of je hem begrepen hebt."

Niets heeft demoraliseerender gewerkt dan een jomtof-visite. Als jonge kinderen hebben we ons op jomtof een goed stuk van den dag doodgekniesd en wat had dat mooi gemaakt kunnen worden met een versnapering, of gezelligen kout. Als grootere jongens hebben we de brutaliteit gehad bij één docent b.v. binnen te komen en met de deur in de hand aldus te loozen: ״we zijn daar en daar sjoel geweest, de gazzen heeft gerekt, de preek verveeld. Maar waar bent » sjoel geweest meneer, of bent U weer te laat gekomen? Hebt u alles meegeóórd? Goed jomtof, meneer, komt u morgen wat vroeger sjoel, goed jomtof." Dat was brutaal, maar noodweer. Als volwassenen deden we nóg brutaler en bleven weg.

Ook Wijnkoop ontving:

״Zoo, jonge — zoo... en dan volgde onze naam. Hij kende ons altijd en wilde ons kennen, voor elk publiek, dat binnen was. 't Is

II