Bloemlezing uit zijn werk

ja — de natoer is sjeen, aber Toire is sjeener". Toen werd me een spreuk der oude vaderen helder: die wandelt en zijn misjne (leering) onderbreekt door uit te roepen: ״boe mooi is die boom, hoe schoon die beemd", maakt zich schuldig'.

Neen, neen, de natuur is het lied niet — ze is slechts de muziek op den Openbaringstekst der Touroh.

En de armen gevouwen stond hij stil en leerde en verklaarde me uit het hoofd een moeilijke plaats in Kilaajim (Mischnatractaat waar van wijnbergen gesproken wordt). En hij teekende de wijnbergen duidelijker dan ze daar in de natuur hun ranken vlochten. De avondschaduw daalde dieper in het dal. De zon van den heerlijken Sabbath-middag lachte haar laatsten Sabbathgroet.

„En de Eeuwige God plantte een tuin in Eden, in het Oosten en verwees naar den mensch, dien hij geschapen had. En de Eeuwige God liet geboomte aan d' aard ontspruiten, wat maar bekoorlijk was voor 't oog en heerlijk voor den mond en den boom des levens midden in den tuin en den boom van kennis ...

En een stroom gaat uit Eden om den tuin te drenken ...

En de Eeuwige God nam den mensch en plaatste hem in Eden, om het te bearbeiden en te bewaken..."

Of ik het begreep!

En uit de diepte stegen studentenliederen op — ik dacht aan Satan in Faust.

We haasten ons naar beneden.

Ik weet, wat ik er bij te denken heb, als ik me later eens herinner aan

„Alt-Heidelberg, du feine, Du Stadt am Ehren reich! ..."

Ehren, meer dan één — natuur en Touroh — of liever omgekeerd.

II