Het Jonas Daniel Meijerplein

Trotsche Synagogen

op gezette tijden de weg vonden naar de hoek van het Meijerplein. Op speciale dagen, voor speciale diensten. Men kwam binnen door het portaal en trok een van de dubbele deuren open, die langzaam achter je dichtviel en een soort resonerend, dof geluid maakte. Als het heel stil is en daardoor de herinneringen in iemand des te levendiger worden, dan kan men soms plotseling dit geluid horen en zich afvragen of een muzikaal-begaafde niet een symfonie zou kunnen maken van al die geluiden, die het leven in de Amsterdamse Jodenhoek kleur gaven. De smalle deur van het Seminarium, die scherp klapte als hij achter je dichtviel. De brede deuren van het Beth Hamidrasj¹) met hun glas-in-lood, die een ietwat schel geluid produceerden. Deuren, deuren, wie zou ze, zo hij zou kunnen, nog eens durven openmaken? De poort naar het verleden is in het slot gevallen.

Het is misschien bij velen niet bekend, dat de Hoogduitse Joden bij herhaling verlof hebben moeten vragen voor de bouw van de Grote Synagoge. Eerst in het begin van 1670 werd het verzoek toegestaan. Op 8 januari 1670 werden door de Parnassiem „in coop overgenomen drie erven, no 1,2 en 3, aan ’t plein van de Muidergraft en ’t parck ensulx, om een Synagoge op te bouwen tegen 12 stuyvers 7 % penningen de vierkante roet sullende de juckinge (palen, planken) van stadswegen van kant gemaekt worden. „ Op 28 maart d.a.v. werd het timmerwerk be-steeds aan Jillis van Vin, Mr. Huystimmerman en het metselwerk aan Elias Bouman, Mr. Metselaer, die later naam zou maken door zijn werkzaamheden voor de Portugese Esnoga vooral.

In het contract met Bouman komt nog de volgende clausule voor: „Item als dit werck opgemaekt sal sijn zoo zal de Heer Daniël Stalpaert het werck opneemen of het niet wel gemaeckt is oflf yets daer nog aen man-queert, totdat de besteeders hun contentement hebben.” Daniël Stalpaert, wiens bouwstijl wij eveneens terugvinden in de Eilandenkerk en de Oosterkerk.

Beide contracten bevatten uiteraard nog de volgende bepaling: „Op

37