De zoon van een gazzen

heen, maar dat is al te mal, dat moet ik niet doen. Ik moet in Holland blijven en mijn boeken afmaken. Vindt u dat ook niet? En dat zal ik nu doen. Waarde heer Van Deyssel, wilt u mij nu een beetje erdoor helpen. Ik wilde u vragen of ik eenige brokstukken van ’t boek in de 20ste Eeuw publiceeren mag. Ik doe dat zoo omdat dan de menschen gesust zullen zijn en niet zoo beestig meer op mij los zullen rossen als zij nu doen. Als u dat goed vindt, zal ik er een deel van nog eens zeer precieus overwerken en ’t u zenden. Durft u het aan? Het zal voor mij een bijzondere steun zijn.

Want dit voel ik zeker, dit boek kan ik nu na er zoolang over gewerkt en geleden te hebben, niet in een hoek duwen. Dat zou mijn dood zijn. Nee, ik geef het nieuw uit. En nu vraag ik u iets heel ergs, dat weet ik zelf ook wel, maar wilt u voor die nieuwe uitgave een voorstuk schrijven zooals u voor Boutens deed en zooals u voor dooie Henri Hartog deed. Dan zal men mij misschien rust laten. En u kunt dan die bruutlui eens aan d’r stomme verstaanbaarheid brengen, dat ze me verkeerd mishandelen. Ik weet, dat ik veel van u vraag, als u ’t niet doet, moet ik heel alleen tegen die duvelaars opdollen, en als u nu een flinke knik met uw vuist geeft, dan vallen er al een heel zoodje. Iedereen heeft mij alleen gelaten, ik schrijf u uit een grote desolatie. En hoop, dat u mij er door heenhelpen wilt. En doen, wat ik u vraag. Misschien ga ik toch ’t land uit, heel m’n leven is zoo’n onlogisch ding, dat geen daad op vorig rust en ik alle steun mis. Dan kom ik u even goêdag zeggen. Nu ga ik proberen te redden, wat te redden valt. Misschien valt ’t mee en ik ben met vriendelijke hoogachting uw dienstw:

Jacob de Haan.

‘Nieuwe uitgave’. Waarom was deze noodzakelijk geworden?

In het Woord Vooraf voor zijn tweede homoseksuele roman Pathologieèn, die in 1908 zou verschijnen, heeft de schrijver de gelegenheid gevonden nadrukkelijk te verklaren, dat het ‘onwaar is, dat Pijpelijntjes door de justitie of politie is in beslag genomen of dat de uitgave wegens andere redenen is gestaakt. Het doet mij als letterkundig kunstenaar nog steeds genoegen, dat ik Pijpelijntjes geschreven heb, al is mijn leven als lid eener gemeenschap daardoor veel moeilijker geworden’.

Hij vermeldt daar niet, dat nagenoeg de gehele eerste oplaag van het boek door Aletrino is opgekocht in samenwerking met Johanna van Maarse-veen, de Amsterdamse arts met wie De Haan sedert 1901 was verloofd.

In zijn brieven aan Van Deyssel laat De Haan doorschemeren, dat hij van Aletrino ‘onderwijs’ heeft ontvangen. Wij krijgen de stellige indruk, dat de

64