Van Israelieten tot Israeliers

zeggen dat nu de grote drijfkracht aan de zionistische beweging is ontvallen. De Russische Joden zijn vrij, zij hebben geen toevluchtsoord buiten Rusland — ergens in Palestina — nodig. Niets is zo oppervlakkig, niets is zo onjuist als deze bewering. Het lijden van de Russische Joden is nooit de oorzaak van het zionisme geweest. De wezenlijke oorzaak van het zionisme was en is het onuitroeibare verlangen van de Joden naar een eigen huis, een nationaal centrum, een nationaal tehuis met een nationaal Joods leven. En dit verlangen is nu sterker dan ooit. Een sterk en vrij Russisch Jodendom zal het streven van de zionistische organisatie meer dan ooit op prijs stellen/

Ik sprak de eenvoudige waarheid. De grote uitbarsting van geestdrift waarmee de Balfour-verklaring in Rusland werd ontvangen, de grote herleving van de zionistische beweging, voor zij door het bolsjewistische regime werd onderdrukt, was een hartverheffend bewijs van de Joodse levenswil. Maar wat mij het zwaarst op het hart lag, reserveerde ik voor het eind van mijn rede: ‘Het is een uitermate vernederend feit, dat wij in dit grote uur niet eensgezind naast elkaar staan. Maar dit is niet de schuld van onze tegenstanders. Het moet worden geweten aan onze levensvoorwaarden in de verstrooiing. Deze hebben in het Jodendom een kloof teweeggebracht, die zelfs in een tijd als deze moeilijk kan worden overbrugd. Het is ongelukkig dat er nog een kleine minderheid bestaat, die het bestaan zelf van de Joden als natie betwist. Maar er behoeft om deze reden geen bezorgdheid te ontstaan, want ik aarzel niet te zeggen, dat indien het tot een volksstemming komt, er geen twijfel kan zijn aan welke zijde men de meerderheid der Joden zal kunnen vinden. En ik waarschuw u dat een dergelijk onderzoek moet komen - eerder misschien dan wij denken... Wij willen de wereld niet het schouwspel van een broederstrijd bieden. Wij zijn door te veel vijanden omringd om ons deze weelde te kunnen veroorloven. Maar wij waarschuwen hen, die een open breuk willen forceren, dat zij ons gereed zullen vinden eendrachtig de zaak te verdedigen, die ons heilig is. Wij zullen niemand toestaan, ons in het vervullen van onze zware taak te dwarsbomen en wij zeggen tot al onze tegenstanders: “Handen af van de zionistische beweging!”

Psychologisch plaatst dit fragment ons midden in de problematiek dier dagen - naar binnen èn naar buiten. De maanden die nu volgden, bleken van een grotere draagwijdte nog dan iemand toen kon of zelfs durfde vermoeden. Moderne onderzoekingen hebben dat alles minutieus geanali-seerd; in dit beknopte overzicht kan alleen op hoofdzaken gewezen worden. De strijd om de formulering der optimale verlangens (de erkenning van Palestina als het Nationaal Tehuis van het Joodse Volk) werd in principe verloren, maar uit de bus kwam zoveel, dat de garde van de jaren

97