Rechtskundige significa, proefschrift

87

van dit boek de bladzijden aangegeven, die voorden niet-wiskundige verstaanbaar zijn. *)

Om twee redenen, een bijzondere en een algemeene, is het Boek van Prof. Brouwer mij bij mijne onder-zoekingen van overgroote waarde geweest. ¹)

De bijzondere : wij zullen nader zien, dat het wezen van de begrippen ״aansprakelijk, verantwoordelijk, toerekeningsvatbaar” wordt bepaald door het wezen van het werkwoord. En dit zal ons blijken te zijn gelijkwaardig aan het wezen van de werkelijkheid. Het verband tusschen woord en werkelijkheid, de hoofdvraag van de algemeene signifiek, is door het Boek van Prof. Brouwer, voor zooverre ik het binnen mijn bevattingsvermogen kon brengen, mij meer ver-klaard geworden.

De algemeene : deze volgt uit het voorgaande. Som-mige uitingen, enkele zinnen vaak, van Prof. Brouwer, zijn van overgroote waarde voor de kennis van het wezen van de taal en van de verhouding tusschen taal en werkelijkheid. Enkele aanhalingen, vooral in verband met vroeger vermelde beschouwingen van Prof. Mr. Hijmans over ״tyrannie der taal” en ״vrij-making van de taal”. Vooral het Hoofdstuk : ״Wis-kunde en Logica” is hier van waarde. Tyrannie der taal : ״Zoo iets storends is het gevolg, wanneer men de taal, die een, zij het gebrekkig hulpmiddel is om wiskunde mee te deelen, maar met de wiskunde zelf niets uitstaande heeft dan als een begeleiding, als iets essentieels ervan gaat bekijken, en de wetten, die de opvolging der volzinnen regeeren, de logische wetten,

¹

Men zie : L. E. J. Brouwer ״De onbetrouwbaarheid der logische principes” in ״Tijdschrift voor Wijsbegeerte” Deel II bldz. 155.