59
״Männliche Dirne” voor een ״schandjongen” dat ik in een Duitsch tijdschrift vond. *)
Ten slotte een voorbeeld uit eene geheel anders Hebreeuwsch. gevormde taal: het Hebreeuwsch. Er is eene uit-
drukking ידי welke letterlijk beteekent: ״door de handen van.” Deze Zin is evenwel verbleekt tot de Bedoeling ״door”. Vandaar de uitdrukking:
כאמור על1 ידי, welke letterlijk beteekent : ״gelijk gezegd werd door de handen van.” 2)
Een vergelijkend signifisch onderzoek van dergelijke uitdrukkingen in vele talen is van groot belang voor de volkszielkunde. 3)
Het is met schroom, dat ik wijs op gelijkwaardige verschijnselen in meerdere talen. Want juist uit zulke gelijk waardige verschijnselen is het geloof ontstaan aan algemeen geldende, dat wil zeggen heerschende, taal-wetten.
Uit het voorgaande volgt: ״Een woord, waarvan de Gevolgtrek-samenstelling of de afleiding niet meer bewust of be-k1ng’ kend zijn, kan werkzaamheden verrichten, welke het niet zou kunnen verrichten wanneer de samenstelling of de afleiding nog wel bewust of bekend waren.” In zooverre is de meening van Prof. Salverda de Grave de meer waardevolle. Echter: ״Deze meerdere werk-zaamheden kunnen door zulke woorden nooit zóó goed worden verricht als door woorden wier samenstelling of afleiding wel bekend en wel bewust zijn, en wier
1
״Allgemeine Zeitschrift für Psychiatrie” van 1914 bldz. 120.
2
Bijvoorbeeld in het ״Gebedenboek״ van den Opperrabbijn L. Wagenaar, bldz. 361.