Rechtskundige significa, proefschrift

190

die Prof. Heijmans gelijkwaardig acht: ״vreemde oor-zaak, waarvan de schuldenaar niet als dader kan worden beschouwd; die uit hem niet kan worden verklaard.” Doch deze vervanging zou alleen juist zijn, indien men aanneemt, dat de samenstellers van het Burgerlijk Wetboek ״overmacht”bedoeld hebben in den objectieven zin van ״feitelijke onmogelijkheid”. ^τ) Ook het woordje ״kan” geeft aan deze meening steun. ¹) Toch achten wij haar niet juist. De overmachtsbepaling behoort te worden uitgelegd in verband met het geheele stelsel der burgerlijke toerekening. Dan lijkt ons de gevolg-trekking niet onjuist, dat zij is een toepassing van het ongeschreven rechtsbeginsel, dat schuld in het algemeen een bestanddeel is óók van de burgerrechtelijke toe-rekening. ₃) Dit beginsel is in geene wetsbepaling stellig vastgelegd, doch in talrijke bepalingen wordt het toe-gepast, zoowel in het familierecht als in het vermogens» recht. Wij noemen artikel 264 B. W. dat de gronden tot echtscheiding regelt. 4) Artikel 374^, dat de gronden

¹

Men vergelijke artikel 64 van den Code Pénal, waarin ״over-macht״ wordt omschreven als : ״une force à laquelle il n’a pu résister״. Waarover Prof. G. A. van Hamel ״Inleiding enz.’’ § 30 ״Overmacht: dwang en dreigend gevaar״.