Rechtskundige significa, proefschrift

176

het verschil tusschen de twee namen ״aansprakelijk” en ״verantwoordelijk” voor dezelfde verhouding. Een Franschman, die slechts het woord ״responsable” kent, zal ״aansprakelijk” even overbodig vinden als een Nederlander het overbodig vindt, voor hetzelfde ge-bruiksvoorwerp twee namen te hebben : ״openaar” en ״sleutel.”

* *

❖

Wij zagen, dat de gelijkwaardigheid van ״aanspra-kelijk” en verantwoordelijk” haar oorzaak vindt in het _L feit, dat deze twee woorden twee namen voor dezelfde verhouding zijn. Echter: zoowel ״aansprakelijk” als ״verantwoordelijk” hebben beteekenissen, waarin de gedachte aan eene verhouding minder sterk is. En naarmate de verhoudingsgedachte in de beide woorden minder sterk is, worden zij meer ongelijk in waarde.

In het reeds meer genoemde artikel 1177 van het Burgerlijk Wetboek heeft ״aansprakelijk” eene be-teekenis, waaruit de verhoudingsgedachte ongeveer geheel verdwenen is. Vandaar, dat ״aansprakelijk” in dat artikel niet kan worden vervangen door ״verant-woordelijk.”

En omgekeerd: in eenen zin als dezen: ״Een der-gelijk gedrag is eenvoudig niet verantwoordelijk״ heeft ״verantwoordelijk” de lijdende beteekenis, waarin de verhoudingsgedachte niet of slechts zeer middellijk aanwezig is. Vandaar, dat ook hier vervanging door ״aansprakelijk” niet mogelijk is.

* *

❖

Wij .zijn thans genaderd tot de beschouwing van .het woord ״toerekeningsvatbaar” in verband waarmede