Rechtskundige significa, proefschrift

131

״âansprakelijk, verantwoordelijk, toerekeningsvatbaar” en wel: responsable”, waarbij de afleiding van ״ré-pondré” duidelijk zichtbaar is.

Het bekende woordenboek van C. R. C. Hercken-rat h geeft in de Hollandsch-Fransche afdeeling de drie woorden: ״aansprakelijk, verantwoordelijk, toe-rèkenbaar” welke alle drie vertaald worden door ״responsable”. ״Toerekenbaar” wordt gebruikt waar ״toerekeningsvatbaar” behoorde gebruikt te zijn. Inde Fransch-Hollandsche afdeeling wordt ״responsable” vertaald door ^verantwoordelijk” en ,,aansprakelijk”.

: Door een aantal Fransche schrijvers worden andere wóórden gebruikt, meestal minder logisch en minder doorzichtig dan ״responsable”. De reden van dit af-wijkend woordgebruik is deze: in ״responsable” voelt men min Óf meer de gedachte aan eene ״zedelijke aan-sprakelijkheid’! en deze wordt niet mogelijk geacht zonder aanneming van de wilsvrijheid. Aldus Prof. J. Grasset, die de ״responsabilité morale” noemt: ״solidaire du libre arbitre ¹). Prof. Grasset onderscheidt : ״trois espèces de responsabilité : morale, sociale, médicale”. Wij komen op deze onderscheiding terug.

Voor de ״responsabilité sociale” gebruikt Grasset culpabilité, het woord ״culpabilité”. Slechts deze acht Prof. Gras-set eenen juisten grondslag voor het Strafrecht.

Deze scherpe tegenstelling tusschen ״zedelijke aan- Responsabilité sprakelijkheid^יי (responsabilité) en ״maatschappelijke ^tegenoy^{er cul}־ aansprakelijkheid” (culpabilité) wordt door een groot aantal beoefenaren van het strafrecht aanvaard.

¹

״La responsabilité des criminels״ en ״Demi־fous et demi-respronsables” in de ״Revue des deux Mondes״ van 1906 afï. 4, waarover de ״Mercure de France״ van 1907 afl. 6 blz. 318.