74
tusschen de handelstaal. Want de tegenstelling: intuïtie-logica beheerscht het geheele geestelijk leven. En alle vormen van verstandhouding.
IX.
Voor één ernstig veel-voorkomend misverstand waarschuw ik. Dit: dat significa zich bezig houdt met een soort mystieke beschouwing van symbolen los van hunne beteekenis.1) Neen: significa is de leer van de Beteeke-nis als de volstrekte betrekking tusschen het Teeken en zijn Beteekende. Het Teeken zonder zijn Beteekende is geen Teeken. Maar luchtbeweging, inktlijn, lichaamsbeweging. Het is nog noodig, dat dit gezegd wordt. Want Sohlossmann spreekt ernstig zijne verwondering uit over het feit, dat de wet, die niet anders is dan papier en inkt, zooveel macht heeft. En Eugen Ehrlich prijst de groote waarde van deze „schijnbare trivialiteit”.2) Het is niet een schijnbare trivialiteit. Het is een echte trivialiteit. Men kan zich evengoed verbazen over den invloed van een gesproken woord, dat niet anders is dan een
1
) Erich Heyde: , ,Miszverstandnisse der Pihilosopliie Johan nea
Itehmkes” in „Zeitsckrift für Hnlosophie nnd philoeophiscthe Kri-tik” van 1918 bldiz. 21—27 tegen de bewering: „Rebimkes Lehre laufe nur anf Worterklarungen kinaus”. En: „Worterklarung ist immer auoh Sacherklarunig. ’ ’