Rechtskundige significa

46

volstrekt mede oneens. Recht is meer dan Orde. Dat is meer dan „een eeuwige twist over het hebben”. Maar: een eeuwig oordeel over de rechtmatigheid van hebben en ontberen, van vreugd en leed. De rechts-intuïtie is één van de oer-intuïties van den tegenwoordigen maat-schappelijken mensch. Zoo goed als gezicht, gehoor en reuk. En evenals deze zintuigen niet van ontwikkeling vrij. En de rechts-verstandhouding is een van de meest-belangrijke verstandhoudingsvormen. Het symbolensysteem, dat deze verstandhouding steunt moet daarom met de meest-mogelijke zorg worden beschreven, gecriti-seerd en vernieuwd. Voor het Eeuwige Recht past slechts het Eeuwige Woord. Een taal, gelijk Mr. Van Slooten zich voorstelt, is niet een rechts-taal, maar hoogstens een orde-taal.

Ik bedoel niet, dat alle Nederlandsche wetenschappelijke rechtsgeleerden nu plotseling hun werk moeten afbreken. En alleen en uitsluitend rechtskundige significa moeten gaan studeeren. Dat zou laakbare eenzijdigheid zijn. Maar de Nederlandsche rechtswetenschap en rechtspraotijk moeten toegankelijk blijven voor signifische intuïties. Niemand kan de geheele rechtswetenschap even volkomen beoefenen. Ieder beoefent een deel. Ja: maar als een deel van het geheel. Het is taak van allen te zorgen, dat geen enkel gedeelte te veel of te weinig aandacht krijgt.