Rechtskundige significa

40

sche symbolen-systeem niet scherp worden begrensd. Men kan de plaats van het kernpunt van het stelsel bij benadering bepalen.

V.

Het is niet mijne bedoeling eene geschiedenis van de significa te schrijven. Ik wil niet zeggen, dat zoo eene geschiedenis niet te schrijven zou zijn. Integendeel. Signifische bezinning is er altijd geweest, waar bezinning was. De macht, die de Taal geeft over de Stof, noodigt tot wijsgeerige bezinning.¹) Voor eene geschiedenis der significa is dus gegeven genoeg. Maar ik acht dit werk niet het meest noodige. Critische en actieve significa is nu veel meer noodig. Maar geenszins meenen wij, dat de significa plotseling bij Lady Welby begonnen is.²) In alle weten is al het vroegere weten opgenomen en al het latere weten verborgen gegeven. Dat wil zeggen: de wetenschap is altijd en overal de wetenschap van de menschheid. Lady Welby is de eerste

¹

) Dr. J. D. Bierens de Haan „Een wijsgeerige beweging in Nederland. Bij de oprichting van het Tijdschrift voor Wijsbegeerte” in T. v. W. Jrg. I bldz, 14—17. Groote gedeelten van Prof. Mr. E. M. Meyers „Dogmatische rechtswetenschap’ ’ zijn voor rechtskundige significa van belang.

²

) Dr. W. H. Cox „Siignifiek en toerekeningsvatbaarheid” in T. v. S. Jrg. 1918 bldz. 221.