Rechtskundige significa

39

intuïtieve, onlogische spreektaal. Uit dat laatste komt de moeite voort.¹)

Wat hebben wij nu onder de rechtstaal te verstaan?²) Evenals bij de wiskunde-taal moet hier worden onderscheiden. Tusschen: het symbolen-systeem, dat de op^u bouw van het recht in een ideaal verstand begeleidt. En tusschen het symbolen-systeem waarin recht wordt medegedeeld. Dat is: de taal van rechtswetenschap, wetgeving en rechtspraak. Vooral het laatste symbolensysteem is een middel van maatschappelijke verstandhouding en dus voorwerp van onderzoek van de rechtskundige significa.

Tot de rechtstaal reken ik niet ieder symbool, dat wel eens een juridische verstandhouding of zelfhandhaving heeft gesteund. Dus niet ieder woord, dat wel eens voorkwam in een wet, vonnis, pleidooi of contract. Maar ik reken er toe de symbolen, die in het juridische systeem overwegend meer voorkomen dan in de gewone omgangstaal of in een ander symbolen-systeem. Door invoering van het woord „overwegend” is deze begrenzing niet scherp. Maar uit den aard van de zaak kan het juridi

¹

) Mr. Jacob Israël de Haan:    ,, Rechtskundige significa en hare toepassing op de "begrippen „aansprakelijk, verantwoordelijk, toerekeningsvatbaar”, bldz. 239 v.v. En Dr. W. H. Cox „Signifiek en toerekeningsvatbaarheid” in T. v. S. van 1918 bldz. 218 v.v.

²

) Mr. S. K. de Waard „Het belang van het Latijn als rechtstaal voor den Nederlandschen jurist”, bldz. 86 v.v.