Rechtskundige significa

14

Ten eerste: door individueel gebruikte symbolen en symbool-verbindingen, die door de anderen intuïtief-suggestief kunnen worden verstaan. Voorbeeld: verzen van Herman Gorter.

Ten tweede: door algemeen-gebruikte symbolen en symbool-verbindingen, welke echter een metaphorische waarde hebben, die door de anderen intuïtief-suggestief uit het geheel kan worden verstaan. Voorbeeld: beschrijving van sensaties in een opiumkit door Frits Hopman in „De Gids” van April 1918.

Het is taak van de experimenteele psychologie den ziels-toestand te beschrijven en te verklaren bij emissie en receptie van symbolen.

De definitie van 1918 vestigt de aandacht op het complement der zelfhandhaving naast het complement der zelfverkeering in de verstandhouding.

Eén zelfde symbolensysteem kan te gelijk hebben sterke verstandhoudende macht en sterke scheidende macht. Voorbeeld: geheime groeptalen als dieventaal.¹)

Voor de significa is het Ik-probleem dus één van de twee belangrijkste vraagstukken. Het tweede is het Ge-meenschaps-probleem.