aan alles, wat vreemd was.
Het oude meisje Sien hielp Johan toen hij zich reisvaardig maakte. Zij zeide, dat het goed was, dat hij een eind maakte aan de heiden-sche levenswijze met zijnen vader, want die was zondig, zoodat Gods goede zegen daar beslist niet op rusten kon. Verder zeide Sien, dat zij eene dienstbare vrouw was in hun huis, en zich zonder vermetelheid niet met de zaken van haren heer bemoeien mocht. Johan was een kind, dat zij van zijne geboorte af had gekend en bediend had, en tegen wien zij spreken moest, wanneer het hart haar daartoe drong. Zij zeide ook, dat hij in Haarlem wel weder in een heidensch huis zou gaan wonen, waar God en zijne goede geboden niet werden gediend. Zij was eene oude vrouw, die een goed deel van het leven had gehad, en die nu nog slechts wachtte op het betere, dat de Groote Schenker haar geven zou. Zij kon slechts bidden, dat het zaad, dat zij in het hart van Johan had uitgestrooid, mocht blijken geven van niet 't zaad te zijn uit de gelijkenis, dat op den rotswand was gevallen.
Johan behandelde haar altijd beleefd, wanneer zij veel over dingen sprak, die hij toen niet belangrijk vond, want hij dacht: ״laat ik Sien geen verdriet geven door niet naar haar te luisteren, want het verdriet van vader, dat ik veroorzaakt heb, is wel genoeg."
13.
Op den laatsten Zaterdag reisde Johan naar Den Bommel naar de school. Hij was toen stukgeleefd. Als het dag was verlangde hij naar den nacht, maar als het nacht was verlangde hij naar den dag, omdat hij niet inslapen kon, omdat zijne stormachtige gedachten hem niet vrij lieten om te rusten. Hij dronk veel drank om te slapen, die zijne hersens in zijn hoofd suf maakte, en ook de huid op zijn gezicht te barsten bracht.
Gedurende den morgen was de hemel wit en stil zonder beweeglijke kleuren van de zon. Ook het land was stil, waaraan nu niet veel werd gearbeid.
Johan was niet thuis gebleven, maar hij was wel naar school gegaan, omdat hij het niet waagde bij zijnen vader dichtbij te zijn. Nu moest hij vandaag allen onderwijzers van de Burgerschool dank weten voor hunne lessen, die zij hem gegeven hadden. Johan zou dit heden, omdat het Zaterdag was, in de schoolvergadering kunnen
71