Pathologieën

huis was, waar God en zijne goede geboden niet werden gediend. Ook zeide zij, dat zij wel dienstbare in hun huis was, maar dat zij toch luid moest getuigen van het geloof, dat haar bezielde. Zij hoopte, dat Johan zijn ziel redden zou uit den grooten ondergang, waarvan anders geene verlossing meer mogelijk was.

Zij sprak, gelijk vroeger, als eene vrouw van betere stand en betere ontwikkeling, maar hare woorden raakten Johan niet, want hij droomde nooit meer de droomen van den openen hemel met God en al zijne engelen. In zijne verschrikkelijke verlatenheid verlangde hij vaak naar schoone droomen.

Hij had nu ook niet meer de behoefte, die toch zoo heerlijk was, als zij bevredigd werd, om fijne bladzijden proza op te schrijven.

Met zijn werk en zijne lessen voor de school ging alles zóó goed, dat Johan nooit aanmerkingen en bijna nooit opmerkingen kreeg. Vooral in het taalwerk muntte hij uit. Soms sprak hij daarover met de onderwijzers, en Johan bemerkte, dat de menschen meenden, dat hij rustig werkte en gelukkig leefde. Hij dacht dan verbitterd: ״als de menschen eens wisten, dat ik nooit rustig ben en ook nooit gelukkig."

Zijn vader zag Johan in al deze dagen niet. Zij kenden de regelmaat van elkanders leven zóó goed, dat zij zonder moeite te vermijden wisten, dat zij elkander buiten hunne woonkamers vonden. Maar Johan had voortdurend behoefte bij zijnen vader te zijn en omdat die behoefte niet bevredigd werd, deed zij Johan veel pijn.

15.

Op eenen avond zat Johan, die zielsmoew was van zijn dagelijksch leed, werkeloos vol droeve gedachten in eene van zijne kamers, met uitzicht op den tuin. Hij had zijn lamp zonder licht gelaten, terwijl hij zijne fijn-toebereide thee gebruikte. Johan ademde de altaar-geuren van zijne thee in, en hij bedacht, dat hij hedenavond niet zoo diepbewust was van zijn ongeluk als andere avonden. Zijn kostbaar koperen theekomfoortje werd door eigen inwendig licht als goud zoo fijn verguld. Het had een bovenrand met ronde en ruitvormige figuurtjes uitgewerkt, die streepjes en straaltjes licht doorlieten. Johan keek starend naar die lichtjes. Toen hoorde hij buiten het huis een vogel, die floot en ophield met fluiten. Daarna floot de vogel weer, en toen vloog de fluitenier ruischend met snelslaande

60