Pathologieën

van de jongens bromde langen tijd. Zoodra een ophield nam een ander het geluid over. Dus was het onmogelijk te weten, wie precies meededen. De Fransche onderwijzer probeerde in machtelooze verlamming niets meer. Hij wilde het vrije uur van vijven zien te halen, zonder moeite. Later nam hij wraak op de jongens met omvangrijke herhalingsoefeningen, met vervoegingen van zeer onregelmatige en meerstammige werkwoorden. Ook gaf hij lage cijfers en vacantie-werk.

Johan had zijn deel Fransch gelezen, en daarna las hij de Hol-landsche vertaling gelijkmatig zonder fouten voor. Den vorigen avond hadden de vader van Johan en hij dat stuk vertaald, en zorgvuldig hadden zij samen de Hollandsche woorden gevonden, die gelijkwaardig waren aan de Fransche. Terwijl Johan nu al die woorden weder zeide, dacht hij met ontroering aan zijnen vader in hun huis. De onderwijzer in het Fransch verwonderde zich over de bijzonder fijne woordenkeus, waarmede Johan van Vere de With vertaalde. Ook verheugde hij zich daarover, terwijl hij Johans kennis en verfijnde vaardigheid aan de deugd van zijne Fransche lessen toeschreef. De onderwijzer dacht: ״als ze maar willen dan leeren ze bij mij even goed en beter soms dan bij anderen."

Het was nu stil in de les geworden, en die rust gaf den onderwijzer een gevoel van overwinning en van eigenwaarde. Toen Johan klaar was zei de onderwijzer verademd en verruimd:

״Merci, Van Vere... je vertaling was heel goed ... ziet Van Neerrijnen wel, dat het nog licht genoeg was?"

Daarna zei Kor Koster met zijne uitmuntende stem en bedaarde manieren:

״Pardon mijnheer ... u kunt Hans van Vere niet meerekenen . .. die zijn vader is van adel, en zijn moeder heeft zich van kant gemaakt."

Daarover werd niet gelachen, behalve door éénen jongen, en diens lach klonk vervalscht. Johan was zóó bleek geworden, alsof hij dood was gegaan.

Zijne hersens werden duizelig. Maar daarna beheerschte hij zich goed en wel.

Johan sloot zijne boeken en schriften en hij ging eigenmachtig aan een ander leervak werken, want hij beschouwde zijne les bij zulk eenen onderwijzer geeindigd. De Fransche onderwijzer zag het, wat Johan nu deed, maar hij gaf geene opmerking of aanmerking, want

40