Pathologieën

minste wijze, die mogelijk was, vernederd was. Maar voor het eerst gevoelde hij, dat hij tegen René nu indurfde. Johan begreep volkomen juist, dat René wel zwijgen zou over hunne liefdesverhouding, en hij begreep ook wel, dat René zich niet zeiven vermoorden zou, omdat hij doodsbang was voor den dood.

Nadat Johan in de eetkamer was gekomen zeide hij dadelijk fel in sterke vijandschap:

״Je hadt je wel wat netter mogen verzorgen, je ziet er nog heele-maal verwaaid uit."

René verschrok van de verbazende vijandelijkheid van de stem van Johan. Die zag zijn schrik, en verheugde zich daarover. Dadelijk daarna schaamde Johan zich over die verheugenis van zijn hart, omdat hij blij was, omdat een ander leed. Dit was daarvan de eerste keer zijns levens. Johan dacht toen: ״René heeft mij wel anders gemaakt . . . slechter ... ik verheug mij over zijn leed ... ik schaam mij over die vreugde, en toch doe ik hem leed op nieuw."

Johan zeide toen:

״Het is mij onmogelijk aan ééne tafel te eten met iemand, die zich zoo weinig verzorgt; ik ga eten in de stad."

10.

Toen Johan op lateren tijd, met bloemen en licht, in de eetkamer van een zeer goed eethuis zat, was hij diep-verheugd, dat hij sterker dan René was geworden. ״Als het nu zoo maar blijft" dacht hij: ״dan ben ik wel behouden ... als ik nu maar niet toegeef uit liefde of uit angst of uit medelijden, omdat René bedroefd zal zijn, omdat hij geen macht meer over mij heeft."

Hij bleef eenen langen tijd bij zijne bloemen in licht zitten, daarna ging hij bedaard naar buiten, langs stille straten en wateren, die de stadsbouw omsingelden. Het weer was bedaard, zoo ook de wind. De stad had nu meer licht en meer geluid van menschen. Op den terugweg vond Johan het aangenaam ook door enkele zeer-bezochte straten te komen.

Toen hij in huis in de huiskamer was, had hij zijn gevoel van overwonnen overmacht tegen René behouden.

Later was de avond moede, droef-stil. De blinde zweeg over dezen ongerusten dag, terwijl Johan juist had gewild, dat hij daarvan iets onaangenaams zeide, omdat daartoe alle reden was. Zwijgende wel-

156