Pathologieën

Nogmaals Hans, houd dezen brief geheim, en als je hem niet begrijpt, beschouw hem dan als ongeschreven, of vraag mij zeiven ernaar.

Dag beste Hans. Ik zal de oude menschen ook schrijven, terwijl ik voor mevrouw heel mooi steengoed heb gekocht.

R. R."

8.

Nadat hij dezen brief gelezen had, dacht Johan, dat nu het diepe en het geheime was gekomen, waarnaar hij had verlangd.

Hij ging moew van ontroering in eene leege kamer zitten. Zijne zenuwzieke angsten voor den dood van Richell hadden hem losgelaten. Maar daarvan vrij, gevoelde Johan zich ook minder naar hem genegen, met boosheid en weerwil, dat René hen drieën zoo on-noodig had gemarteld. Johan zag nu ook het fijne bederf in den aard van René, en hij vreesde voor diep-bewogen onrust, wanneer die in Holland terugkwam. Maar ook dacht Johan: „hij is een groot kunstenaar, en ik houd veel van hem. Wellicht ook, dat ik hem veranderen kan in zijne moedwillig slechte gezegden. En wanneer ik niet zijn vriend wil wezen, dan komt hij niet meer in ons land en in Haarlem terug. Dan is mevrouw altijd maar doodelijk ongerust, en de blinde, wiens leven toch al zoo dof en donker is als de dood, mist een van zijne weinige menschen. En als ik René afstoot en hij wordt later ongelukkig, dan is dat beslist mijn schuld, en ten slotte houd ik veel van hem."

Johan las de belangrijke brief van René nog eens over, en het verheugde hem toen zeer, dat die brief vrij was van waanzinnige, scherpe volzinnen. Hij schreef langzaam en keurig netjes:

„René, je brief heb ik zooeven gekregen en ik antwoord je per keerende post.

Ik neem het je in hooge mate kwalijk, dat je het hebt laten voorkomen, alsof je van plan waart je zeiven te vermoorden, en dat je geen teeken van leven hebt gegeven, nadat je van dat onheilvolle plan hebt afgezien. Je hebt daardoor twee oude en goede menschen een geheel onnoodig verdriet gedaan.

Ik vind het prettig, dat je brief geheel vrij was van moedwillige uitdrukkingen.

Wat je bedoelt met de vriendschap, die liefde is, weet ik ongeveer wel. Maar juist daarom durf ik niet te beslissen zonder beraad, of

126