Pathologieën

gevoelsleven verteld, waarna ons leven bitter is verongelukt. Dat behoef ik u niet te zeggen. Ik weet niet welken invloed deze brief hebben zal op eene mogelijke samenleving van ons tweeën, waarmede ik weder gelukkig zou zijn. Maar ik wil liever, dat u precies weet, hoe ik over deze zeer belangrijke zaak denk. Wilt u mij daarna nooit wederzien, dan moet ik dat verdragen. Maar ik wil niet voortdurend met verregaande leugen bij u wonen.

Ik schrijf u in dezen brief over geene andere zaken, want ik vind deze eene verreweg de belangrijkste.

Uw jongen,

Hans."

2.

De vader van Johan was in den Noordamerikaanschen staat New-York, waar hij het bijzondere wezen der gevangenissen bestudeerde, toen Johan hem dezen brief toezond. Zoo spoedig het voor zijnen vader mogelijk was, kreeg Johan een antwoordenden brief, want zijn vader schreef hem:

„Mijn beste jongen Hans, op je brief antwoord ik zoo spoedig mogelijk. Ik vind jou meeningen aangaande je gevoelsleven in het algemeen niet zeer belangrijk. Maar nu het jou betreft, vind ik ze zeer gevaarlijk. Voor mij is onzedelijk nog wel iets anders dan onmaatschappelijk. Ik kan daarover echter geen twistgeschrijf beginnen. Ruskin zegt, dat in zulke woordentwisten de meest onzedelijke mensch altijd zich het meest gerechtvaardigd voelt. En wellicht heeft Ruskin gelijk.

Dat je maatschappelijk voorzichtig wilt zijn is een voordeel.

Ik waardeer het in je, dat je eerlijk en openhartig tegenover mij bent.

Of wij ooit weder in ons huis te Cuilemburg samen zullen wonen? Zeker niet, voordat je student bent.

Je brief heeft op eene mogelijkheid van samenwoning grooten invloed. Hoe groot die invloed is, zal nog moeten blijken. Ik kan mij daarover nu niet uiten, zonder onvoorzichtig te zijn.

Houd mij voldoende van je leven op de hoogte.

Je proza lees ik geregeld, maar lang niet altijd met genoegen. Ik vind het evenmin het mooiste proza als ik standelkruiden de mooiste bloemen vind, al zijn ze nog zoo zeldzaam. Van de Hollandsche

121