Pathologieën

Johan zeide toen, snel teruggetrokken, dat hij daarvan niets begreep, en hij dacht: ״als mevrouw dit hoorde zou zij hem weder zoo slecht als de duivel vinden." Verder zorgde Johan, dat hij geene geuren van bloemen meer op zijn lichaam had. Met René werd de omgang op eene regelmatige, wederkeerig welwillende, wijze voortgezet.

8.

Johan was aan zijne inwoning in Haarlem gewend geworden. Hij had daar menschen, straten en huizen gevonden, die hem zeer hadden ontroerd. Maar zijn tijd was nu veel stiller geworden, want hij vond niet alle dingen meer nieuw, waardoor zijn bevattelijk gemoed rustiger werd.

Toen kreeg hij weer de behoefte van op een verzorgde wijze enkele goede bladzijden proza te schrijven. Hij vond het even heerlijk die behoefte te bevredigen, als het droomen van een vergulden hemel. Wanneer hij schreef was hij zeer ontroerd, zoodat hij moeite had zijne hand te bedaren, zoodat het handschrift onbewogen werd en geene ontroering verried. Hij gaf in dien tijd verfijnde, uitvoerige beschrijvingen van: een theekopje; de Nieuwe Gracht aan de zon-nezij; de Nieuwe Gracht aan de schaduwzijde; het grijze huis van den gouverneur van de provincie Noord-Holland; de Groote Kerk 's morgens; de Groote Kerk 's middags; de stille, witte handen van den blinde; het hofje van Teyler; een bundel bloemen uit het wild; de Bakenessergracht; de zee en de zon; het altaarlampje van het chineesche rijk; en van zijne lamp, als die hoog brandde.

Hij zond deze dertien beschrijvingen toen voor plaatsing naar een maandblad, dat bestuurd werd door eenen letterkundigen kunstenaar, dien Johan van onschatbare waarde vond.

Later kreeg hij eenen brief terug, die een eenvoudig kunstwerk van taal en stijl was. Daarin werd zijn fijn geschrift gaarne ter plaatsing aangenomen. Verder werd zijne uitvoerige wijze van beschrijven geprezen, en zijn werk werd met eenige eenvoudige woorden: ״zuiver en zeldzaam" genoemd.

De toon van dezen brief van dezen onschatbaren woordkunstenaar was zóó, alsof deze zich niet meer dan de gelijke van Johan gevoelde. Die vond dat een uitmuntende wijze van meerderheid te bewaren en te toonen.

Johan hoopte toen innig, dat hij door gestadige en zorgvuldige

96