Pathologieën

meer hield dan van de Groote Kerk van Sint-Bavo. Dat heerlijke, hooge huis zag hij iederen morgen en iederen middag, maar dan steeds op verschillende wijze, zoodat het voor het fijne en bevattelijke gevoel van Johan was, alsof het twee kerken waren.

Johan ging iederen morgen langs denzelfden weg naar school, en iederen middag langs eenzelfden anderen weg weerom. Hij vond het rustig om op gewende wegen te zijn, waarvan het afwijken hem pijn deed.

Iederen morgen liep Johan over de smalle en oude Groenmarkt, die geen vlak marktplein, maar wel een schaduwrijk straatje was. Omdat hij dan dicht bij de hooge kerk langs liep, kon hij het Huis niet geheel zien, waarvan hij wel een donkere verouderde muur zag. In die muur waren de kleine kostershuisjes binnengebouwd. Die waren laag met witte watergoten en een donker-blauwe deur.

Met de middagen zag Johan dat heerlijke, hooge Huis op andere wijze. Hij ging des middags over de groote Markt naar huis om de statie van de Kerk van Sint-Bavo te zien. Van hemelhoogte tot de laagte, waar de menschen er langs liepen, kon hij de onvereen-voudigbaar prachtige bouw ervan zien.

Er waren duinen ten Westen van de stad, waarvan Johan Haarlem in geheele lengte en breedte kon overzien. Dan leek die woonplaats zoo klein en kleurig, alsof deze bonte bende van huizen in ééne hand kon worden opgeschud. Maar de kerk niet, de kerk niet, want die stond standvastig breedbouwig, hooger dan alle woningen.

Wanneer Johan ver in het lage land ten Oosten van Haarlem stond en omkeek, zag hij geene duidelijke huizen meer, maar de bouw van de stad was ingedaald tot streep van wolkig grijs, bevend op lichte horizon.

Alleen de kerk daalde niet; die stond eenzaam aan de horizon, terwijl wit van zon scherp-zichtbaar op het blinkedak punterde.

6.

Johan leefde binnen en buiten de stad meestmaals alleen, want met zijne schoolgenooten bemoeide hij zich weinig. Wel kreeg hij zijn lichamelijk gevoel van liefde weder, voor sommige goedgekleede jongens in de eerste jaren van hun groei. Ook voor eenen jongen onderwijzer, die stem en oogen als een leerling had. Hij kreeg toen ook droomen, die sterk op zijn lichaam inwerkten, maar noch zijn

94