Pijpelijntjes

pijpelijntjes

ter was gespecialiseerd in boeken over het huwelijksleven, de prostitutie, de anatomie, realistische romans enz. Kortom, Pij-pelijntjes eindigde in de anonimiteit van semi-pornografische ramsj. Zo raakte het vergeten en kreeg nog maar een enkele keer een trap na, zoals in onze tijd van H. A. Gomperts in 'De moderne Prometheus' in Jagen om te leven: 'Jacob Israël schreef enige inferieure romans'. Daarbij kan men zich afvragen of Gomperts ooit een roman van Jacob Israël onder ogen had gehad.

Na de herdruk van Pijpelijntjes eerste versie in 1974 en die van Pathologieën het jaar daarop herleefde de belangstelling. De kritiek maakte een begin met de rehabilitatie van Jacob Israël de Haan als romanschrijver. Met de onderhavige nieuwe editie eveneens van de eerste versie van Pijpelijntjes proberen de tekstbezorgers een stap verder te komen bij het opruimen van de moeilijkheden die een tekst uit 1904 voor een lezer van nu oplevert. Om de toegankelijkheid van het werk te vergroten werd de spelling gemoderniseerd. De keuze viel op Pijpelijntjes eerste versie omdat die de tekst bevat zoals hij oorspronkelijk door De Haan bedoeld is, terwijl de tweede versie ontstond onder de dwang van de omstandigheden. Dit betekent evenwel volstrekt niet dat de tweede versie door de tekstbezorgers als inferieur wordt beschouwd: De Haan heeft zijn boek met inzet van zijn talent herschreven. Ook kan men bij vergelijking van bepaalde passages een zekere ontwikkeling aanwijzen die niet zonder belang is. Zo is de tweede versie openhartiger, erotischer dan de eerste. InPi komt Sam thuis, vindt zijn vriend op bed en zegt: 'sta nou op, dat vind ik veel leuker, blijf niet zo liggen' - waar hij in P 2 er lekker bijkruipt: 'En dan weer eenmaal eens het gulle fijne geluk te liggen in zijn armen, langzaam wegduizelend dieper dronken van zijn fijngouden warmte... juist even nog te kunnen denken aan hem... in een denkeloze duizeling van liefde... En lang in zijn armen bevend lag ik tegen 'm aan'. Ook is

21