Pijpelijntjes

pijpelijntjes

de: 'in de eerste editie was 't maar al te duidelijk, anders zou ik haar heusch niet hebben opgekocht'.

Op 7 oktober 1904 kondigde Jacq. van Cleef de verschijning van 'Pijpelijntjes, 2de druk' aan in het Nieuwsblad voor den Boekhandel. Niet in Het Volk: de advertentie was daar geweigerd. Toen stelde De Haan uit socialistische schetsjes, voor een goed deel gepubliceerd in Het Volk, een bundeltje Kanalje samen. Het boekje verscheen eind oktober 1904. Op het titelblad had De Haan laten zetten dat hij óók de schrijver van Pijpelijntjes was. Het was een poging tot rehabilitatie in socialistische kring. En hij rekende er waarschijnlijk op dat men Kanalje nu niet zou recenseren zonder er ook Pijpelijntjes bij te betrekken, een verwachting waarin hij zich niet bedrogen zag, al keerde de speerpunt zich weer tégen hem. In bijvoorbeeld Voorwaarts, weekblad voor de arbeiderspartij in Zuid-Holland, vond men de vermelding van Pijpelijntjes het tegendeel van een aanbeveling (29 oktober) en in De Telegraaf van 19 november werd aan de bespreking van Kanalje toegevoegd dat de schrijver 'beruchtheid door een vorig penneproduct' verwierf. Maar Het Volk, het blad van Tak, dat inderdaad de advertentie voor Kanalje wel accepteerde, besprak het boekje nooit. Ook in de ogen van Tak was Kanalje natuurlijk reclame voor Pijpelijntjes.

Recensies op de eerste versie van Pijpelijntjes, P 1, zijn nooit verschenen. Daar was geen tijd voor geweest. Bovendien had Van Cleef op 9 en 10 juni brieven rondgestuurd met het uitdrukkelijke verzoek om het boek in geen geval te recenseren. Van Deyssel blijkt aan een bespreking begonnen te zijn, die hij waarschijnlijk afbrak toen het verzoek van Van Cleef hem bereikte. (De tweede versie heeft hij nooit besproken.) Door het vliegensvlugge ingrijpen van Aletrino was het boek zo goed als nergens te verkrijgen geweest, ook niet voor een boekenliefhebber als Pieter Endt, de latere direkteur van de Wereldbibliotheek, die, verontrust door wilde geruchten, in het blad De

17