In Russische gevangenissen

moet, die een bijzonder gunstig voorkomen hadden. Een van hem moet of mij bedriegen of de regering. Met gevoelens en genegenheid voor politieke gevangenen als hij zei te hebben, kan men niet gevangenisarts zijn. Het is mij meermalen gebeurd, dat regeringsambtenaren mij mededelingen deden ten nadele van de regering. Zeker kan de regering lang niet op alle ambtenaren vertrouwen. Dat bijvoorbeeld de rechter van instructie in de zaak van een groot aantal revolutionaire matrozen te Sebas-topol gevangen genomen is wegens revolutionaire gevoelens is niet iets wonderlijks. Niet een zéér hoge, maar toch wel een tamelijk hoge gevangenisambtenaar bood mij aan brieven van gevangenen voor mij en van mij voor gevangenen in stilte over te brengen. Ik had reden te vrezen voor een valstrik en dankte. Toch ontving ik in het geheim een brief, die zeer waarschijnlijk door zijn handen is gegaan. Maar ik blijf vrezen voor een valstrik en antwoord niet.

Het oordeel van de Russische artsen en gevangenen over de gevangenisartsen is ongunstig. Zij zijn bij hun collega’s in minachting. Zij hebben het recht eigen praktijk uit te oefenen en de klacht is, dat zij daarvoor de gevangenen verwaarlozen. Hiermee stemt overeen, wat ik zelf in Riga zag, dat de gevangenisarts niet op zijn spreekuur was verschenen zonder zelfs even te hebben getelefoneerd, tenminste de commandant wist niet, waarom de dokter niet kwam. In de Kresty-gevangenis te Sint Petersburg zijn 2372 gevangenen. Mijn geleider deelde mee, dat aan die gevangenis tien doktoren verbonden zijn, die beurtelings aanwezig zijn. Ik kon evenwel niet één van hen ontdekken, en zag alleen een leeg spreekkamertje. De dokter was juist uit.

Een zeer somber hoofdstuk is dat van de straffen (Notice 39, 40). Het begint met gewone straffen, die men ook in andere landen vindt: verbod van boeken, brieven, bezoek, kantine voor een maand, vermindering van het eten tot aan water en brood. Erger is reeds de zwarte cel in zware gevallen tot een maximum van een maand. Voor de katorgisten, waartoe de meeste politieken behoren, geseling tot honderd slagen. De regering zegt (Notice

70