In Russische gevangenissen

En hoeveel vreugd deed u mijn klein geschenk Van zoete zomervruchten en geen dank Heeft ooit meer dan uw lach mijn hart verheugd.

Mijn lied stikt in mijn hart als ’k aan u denk,

Muren des daags en ’s nachts voor bed een plank,

Neergeslagen de vlucht van uwe jeugd.

Sinds de zomer van 1909 is in Rusland de voorwaardelijke invrijheidstelling ingevoerd. Daardoor zal de tucht in de gevangenissen gemakkelijker te handhaven zijn. Maar ook: de gevangenisambtenaren krijgen een nieuwe gelegenheid voor afperserij. Voor de veroordeelden tot katorga-straf bestaat de voorwaardelijke invrijheidstelling niet, daardoor zijn de meeste politieke gevangenen ervan uitgesloten. Trouwens ook en vooral doordat van de politieken niet verwacht wordt, dat zij zich van politieke agitatie zullen onthouden. De gevangenen worden tot voorwaardelijke invrijheidstelling voorgedragen door de gevangenisambtenaren. De eindbeslissing is bij de rechter. Drie vierde van de straftijd moet zijn ondergaan, en tevens zes maanden. Deze termijn is in Holland drie jaar (Sr. 15). Gedurende de overige straftijd staat de voorwaardelijk in vrijheid gestelde onder toezicht van patronage-comités of van de autoriteiten. De redenen van herroeping zijn talrijk en vaag geformuleerd (Notice 19 sub 6). Dat wordt weer willekeur en afpersing. In geval van herroeping telt de tussentijd niet mee. Door de genoemde kortere tijd van zes maanden is de gelegenheid tot voorwaardelijke invrijheidstelling relatief groot en de gelegenheid wordt gebruikt: Gedurende het eerste halfjaar na de invoering werden 6000 personen voorwaardelijk in vrijheid gesteld.

De gevangenisgebouwen in de grote steden zijn, voor zover ik oordelen kan, goed en gelijken niet op de helse holen, die George Kennan in Siberië heeft gezien. In de kleine steden van Rusland en Siberië zijn de gebouwen veel minder goed, dikwijls zeer slecht. En alle gevangenissen zijn overvuld. Ik geef de officiële

63