In Russische gevangenissen

tijd ijzeren kettingen aan de voeten en buiten de werkuren ook aan de handen. Dit is geen straf, die een beschaafde regering gebruikt voor politieke tegenstanders, ook al zouden de politieken niet voortdurend getart en mishandeld worden. Het aantal veroordeelden tot katorga was in januari 1906, 1907, 1908, 1909 en 1910 respectievelijk in ronde getallen 5700; 7700; 12600; 2 1 000 en 28 000. (Notice blz. 10). Dit zijn officiële cijfers. Van de 28 000 veroordeelden tot katorga zijn stellig 25 000 politieken. Ook zonder enige mishandeling betekent de katorga met de bijbehorende verbanning voor hen een langzame, zware dood. Het aantal politieke veroordeelden stijgt bij de dag. Ik behoef niet te zeggen, dat juist de politieken dubbel lijden. Hun behoeften aan geestelijke ontwikkeling worden niet bevredigd. Hun rechtmatige trots en zelfbewustzijn worden zonder ophouden stelselmatig gekwetst. Het enige waar zij op hopen is een politieke keer. Op gratie behoeven zij niet te rekenen. Het volgend jaar bestaat de dynastie van de Romanofs driehonderd jaar en zal aan velen gratie worden verleend. Het voornemen van de regering is politieke gevangenen daarvan uit te sluiten.

Briefwisseling is in het algemeen slechts toegelaten met echtgenoten en zeer nabije bloedverwanten. Een brief per maand. Praktisch betekent de briefwisseling niet veel, daar het verboden is over het leven in de gevangenis te schrijven, te klagen, mededelingen te doen bestemd voor derden met wie briefwisseling niet is toegestaan. De ontvangen brieven worden voortdurend gehavend of vernietigd.

Bezoek wordt in het algemeen toegestaan eens per maand, gedurende een kwartier, van één persoon tegelijk, behorend tot de naaste bloedverwanten. De gevangene en de bezoeker staan beiden achter tralies, met een gang ertussen, waarin een bewaarder. Er zijn geen kleine bezoekkamers, maar grote met talrijke bezoekers tegelijk. Wij liepen zulk een kamer door: het was een onbeschrijfelijk lawaai. Vele politieke gevangenen weten, dat zij te zenuwachtig zijn om onder zulke omstandigheden bezoek te ontvangen en zien er geheel van af.

De Russische regering (Notice blz. 15) vergelijkt het aantal

5⁶