In Russische gevangenissen

Russische regering de grootste moordenaar is van de gehele wereld... dat zij schooljongens hebben neergeschoten en mishandeld... en dat zij het weer zullen doen, wanneer er geen ander bewind komt.’ Hij herhaalde: ‘De Russische regering is de grootste moordenaar van de wereld.’ Wij scheidden. Mijn geleider was enigszins achterdochtig geworden. Hij zei: ‘Die man is een groot misdadiger... zij hebben revolutie willen maken op de vloot... en het jacht van de tsaar in de lucht willen laten vliegen. Ik kon niet verstaan, wat hij vertelde... maar zij liegen allemaal die politieken, om het publiek in andere landen tegen ons op te zetten.’

Er was in die tijd nog een groot proces hangend tegen vijfentwintig Armeniërs. Een daarvan heb ik gesproken. Hij sprak vlot Frans. Maar mijn geleider verstond Frans en ik was nog niet zó gewend in de Russische gevangenissen, dat ik de geleider wegzond, wat ik later herhaalde malen deed. Daardoor kon ik met de Armeniër niet vrij spreken. Zijn zaak werd berecht te St. Petersburg, omdat men daar specialisten heeft in het berechten van politieke delicten. Daardoor wordt het recht bezoeken te ontvangen, waarvan de Russische regering zo hoog opgeeft (Notice blz. 14) tot een bespotting.

Na mijn bezoek bij de Armeniër kreeg ik weer de gewone tirade te horen over de braafheid van het gouvernement en de verdorvenheid van de politieken.

Men heeft trouwens voortdurend geprobeerd mij van bekende politieken af te houden met list, zonder bruusk te weigeren. Wie schuw en bescheiden in een Russische gevangenis gaat, kan even goed weg blijven. Men is in Rusland gewend, aan een

het voor u dan wel eens slecht zou kunnen aflopen.’ Dezelfde ambtenaar heeft mij zijn erewoord gegeven, dat geen gevangene enige last hoe ook genaamd zou moeten lijden wegens een onderhoud met mij. Hiernaar kan men oordelen op welke wijze de Russische regering verklaringen van politieke gevangenen krijgt, dat zij niet mishandeld zijn. En tevens hoeveel bij sommige Russische ambtenaren hun erewoord waard is.

28