Nerveuze vertellingen

nemen van de traditie van Hollands realisme/naturalisme en zich aansluiten bij de internationale stroming van de decadenten, romantic agony-auteurs als Huysmans en Wilde, Eekhoud en Hubert Crackan-thorpe. Maar dogmatisch is De Haan niet. Het tweede deel van Pijpelijntjes, dat dateert uit 1906, lijkt binnen de realistisch-naturalistische traditie gebleven te zijn, hoeveel kwaliteiten van intensiteit en spanning het ook vertoont die men in het oeuvre van bijvoorbeeld Herman Robbers node mist¹.

Een tussenvorm tussen naturalisme en decadentie vond De Haan in de Zwerversschetsjes, een reeks verhaaltjes rondom één hoofdpersoon, kennelijk bedoeld om eens te bundelen. We kennen er vier, gepubliceerd in De Amsterdammer en Ontwaking, in 1906. Deze schetsjes zijn meer op het grote publiek afgestemd dan de Nerveuze vertellingen, minder op de spits gedreven van emotie. Wij nemen hier een zwerversschetsje over: 'De zwarte kat'. De Engelse schrijver die erin voorkomt, Hubert Crackanthorpe, behoorde tot de decadente auteurs die in het Londense kunstenaarscafé The Crown gesignaleerd werden, al dan niet in gezelschap van Max Beerbohm, Aubrey Beardsley of Paul Verlaine. Een bekend boek van Crackanthorpe is ook Sentimental studies, een bundel

22

¹  Bij een toekomstige herdruk van Pijpelijntjes-tweede versie zullen wij ook de bewaarde fragmenten van Pijpelijntjes-tweede déél opnemen.