Het consult van Dr. Jozef Bueno aan het ziekbed van Prins Maurits van Oranje

oktober 1623, waarin melding wordt gemaakt van de uitgave, die één der deputados, Jacoh Israël Mendes (Duarte Rodrigues Mendes) gemaakt had voor de illuminatie, toen prins Maurits het beleg om Bergen op Zoom had doen opbreken (1).

In 1619 vinden we een post in de Imposta van tweeënveertig gulden voor een stuk amber, dat aan de prins ten geschenke was gegeven (2). De Portugese Joden baden met innigheid en oprechtheid in hun synagoge voor het herstel van de beminde prins Maurits (3).

De Portugese kroonpretendent, Don Antonio, in 1534 geboren als zoon van bodewijk van Portugal en dejodin Yolanda Gomez, kreeg bij Anna Barbosa, een Marraanse van lagere afkomst, een zoon Emanuel, prins-titulair van Portugal. Emanuel huwde in het geheim met Emilia van Nassau, de lievelingszuster van prins Maurits. Dit huwelijk eindigde door de toorn van Maurits snel en catastrofaal (4).

En was het niet ten huize van een Marraanse Jood, later tor het Calvinisme toegetreden en er één van de hartstochtelijkste strijders voor geworden, Marcus Perez genaamd, de ziel der Antwerpse Calvinistische Kerkeraad, dat het Compromis der Antwerpse Kooplieden in september 1566 tot stand was gekomen? Dit Compromis behelsde een verzoekschrift aan koning Filips van Spanje, waarin hem drie miljoen gulden werd aangeboden ter

1.    J. D’Ancona in: Brugmans-l-'rank, l.c., p. 24S.

2.    Idem, l.c., p. 240.

Amber is een zeer kostbaar produkt, dat uit de darm van de potvis wordt gewonnen. Het behoort tot de klassieke wondermiddelen en wordt thans nog gebruikt in de parfumindustrie en als tixatief voor andere reukstoffen. De amberappel of pornander bestaat uit bolvormige stukjes amber, die tot in de achttiende eeuw meegedragen werd in een ajour bewerkte zilveren of gouden kogeltje of in de knop van de wandelstok.

3.    Idem, l.c., p. 252.

4.    Idem, l.c., p, 172.

41