Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

urgentie, waarmede de rust en de vrede van Europa en de wereld ten innigste zijn gemoeid,’ schreef hij op 31 december 1936.

In maart 1937 herdacht hij de twintigste verjaardag van de Russische Revolutie met een omvangrijk hoofdartikel, geschreven in een sombere toon: ‘Wat men, twintig jaar na de revolutie die het Russische volk vrijheid, gelijkheid en broederschap in het vooruitzicht stelde, geneigd is te constateren is, dat het volk nog altijd in de kluisters van de dictatuur is geklonken, op een voet van ongelijkheid leeft, die in het westen praktisch onbekend is en dat de voortdurende en meedogenloze ketterij ook maar de geringste gedachte aan broederschap verduistert, terwijl de godsdienstverdrukking leert wat de gewetensvrijheid in het rode Rusland waard is.’

Redactiesecretaris Han de Groot zou Mechanicus in deze periode beter leren kennen, met name tijdens de dagelijkse redactievergaderingen, die De Groot notuleerde. Mechanicus was uit hoofde van zijn nieuwe functie bij deze vergaderingen, iedere ochtend om half elf in de kamer van directeur Heldring, aanwezig. De Groot: ‘Hij stak zijn mening niet onder stoelen of banken. De rubriek die hij schreef was belangrijk, zeker gezien de spanningen in de wereld. Mechanicus moest dan vertellen wat hij die dag zou schrijven. Soms had hij zijn commentaar al half klaar. Over de inhoud ontstond vaak onderlinge discussie, die menigmaal hevig oplaaide. Mechanicus voerde daarbij meestal het hoogste woord en het moest gek lopen wilde hij zijn gelijk niet krijgen.’

Ward Messer was in die tijd een jongeman van amper 20 jaar. ‘Ik wilde graag in de journalistiek, van jongs af aan,’ vertelde hij. ‘Via een kennis werd ik bij het Algemeen Handelsblad geïntroduceerd. Afgesproken werd dat ik een half jaar bij deze krant mocht komen “volontairen”. Want dat wasje toen hè, een volontair, een onbetaalde, vrijwillige medewerker. Han de Groot heeft een plaats voor mij versierd bij de redactie Buitenland, dus onder Philip Mechanicus. Ik begrijp nu nog niet waarom ze Buitenland kozen, want Mechanicus had weinig trek in me. Maar goed, daar bleek dan plaats te zijn, dus in april 1938 kon ik er beginnen.’ Toen Messer op zijn eerste werkdag bij het Handelsblad arriveerde, werd hij direct met een kwade en driftige Mechanicus geconfronteerd. ‘Hij voelde zich gepasseerd, hij was niet bij mijn aanstelling betrokken, kortom: hij had zwaar de pest in. Maar dat was nog niet alles. Ik had de directie een briefje ter bevestiging geschreven, en dit lag bij Mechanicus op het bureau. Hij maakte mij het verwijt dat ik die brief

70