Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

tieke invloeden zijn aan het werk om de uitslag van het plebisciet in een bepaalde richting te stuwen en deze zijn bepaald niet kieskeurig in hun middelen,’ meldde hij enkele dagen voor de stemming, die op 13 januari 1935 plaatsvond. Mechanicus sprak in Saarbrücken met tal van burgers en politici. Hij maakte er kennis met de politieke opvatting van de na-tionaal-socialisten: een overtuiging waarvan hij gruwde. ‘Een scherpe projectie van de toestand trof ik bijvoorbeeld in het partijbureau der communisten,’ schreef hij. ‘Daar ontmoette ik een nationaal-socialist, die daar voorwendde communist te zijn en mij later in het hotel kwam opzoeken om mij, stilzwijgend tegen geld, politieke en militaire geheimen der nationaal-socialisten te leveren. Slechts een voorbeeld van de troebele sfeer in het Saar-gebied.’

Ruim 90% van de ongeveer half miljoen kiezers stemde uiteindelijk vóór terugkeer naar Duitsland, hetgeen op 1 maart van dat j aar officieel geschiedde. Mechanicus was die dag bij deze overdracht aanwezig. Hij stuurde dochter Ruth een kaart met nazi-propaganda over de Heimkehr derSaar.

Philip Mechanicus werd per 1 september 1936 benoemd tot chef van de redactie Buitenland. Hij trad daarmee in de voetsporen van zijn collega’s W. Nierstrasz en B.J. Barenbroek. Voortaan behoorde het tot zijn taak leiding te geven aan ‘zijn’ redactie, die op dat moment bestond uit C.J. Schotel, Leopold Aletrino, Oscar Mohr, A.J.F. Evers, Leonard Huizinga en P. Beishuizen. Hiermee kwam een eind aan het normale verslaggeverswerk, dat hij zestien jaar had verricht.

Mechanicus werd verantwoordelijk voor de buitenlandse Politieke Dagoverzichten, die dagelijks in het Handelsblad verschenen. Het eerste dagoverzicht dat hij in zijn nieuwe functie schreef, werd geplaatst op 2 september 1936, onder de titel ‘Hitler steekt zijn voelhorens uit’. ‘Hitler zoekt zijn draai en zijn bewegingen wekken de indruk, dat hij die niet gemakkelijk kan vinden,’ concludeerde hij over de strijd die de Duitse leider tegen het bolsjewisme had aangekondigd.

Mechanicus volgde de gebeurtenissen in de wereldpolitiek vanaf september 1936 letterlijk van dag tot dag. De ongeveer 1000 dagoverzichten die hij publiceerde, staan bijna allemaal in het teken van crisis en spanning. Mechanicus gaf commentaar op de gebeurtenissen in Palestina, India en Rusland, rond de Spaanse burgeroorlog en het fascisme van Mussolini. Uiteraard lag de nadruk op de fanatieke opmars van nazi-Duitsland. ‘De aandacht der wereld is vrijwel geheel samengetrokken op enige internationale vraagstukken van groot formaat en

69