Buigen onder de storm - Levensschets van Philip Mechanicus 1889-1944

woorden, als kapper werkzaam. Na de oorlog keerde hij terug naar Amsterdam. In de jaren vijftig emigreerde hij naar Canada, later naar de Verenigde Staten.

Pinto zag in oktober 1944 de groep-Mechanicus in Birkenau binnenkomen. Tegenover medewerkers van verschillende instanties, waaronder het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, alsmede de familieleden van Mechanicus, legde hij tussen augustus 1945 en juli 1947 een drietal verklaringen af. Zijn verslag aan het riod bevat een aantal nieuwe gegevens. De drie verklaringen van Pinto zijn in elkaar geschoven en de dubbele of onbelangrijke informatie werd door mij geschrapt. Dit leverde het volgende relaas op:

‘In Auschwitz (Birkenau) kwam in oktober 1944 uit Bergen-Beisen een transport van 120 mensen binnen, waar circa 110 Hollanders en circa 10 Fransen bij waren. Zij hadden zogenaamde Engelse (afgewezen) papieren, of een dubbele nationaliteit. Hierbij zaten verschillende families die ik nog bij naam kende, o.a. de families Verdoner, Santilhano, en Monteiro. Daar was ook Mechanicus bij, verslaggever van het Handelsblad. Hij zag er goed uit en was opgewekt gedurende de dagen, die hij in Auschwitz is geweest. De groep is naar het crematorium gegaan en er weer uitgekomen. Deze mensen moesten daar namelijk heen, in afwachting van het bericht uit Berlijn, dat ze vergast moesten worden. Vervolgens zijn ze naar een barak gebracht, waar ik mij ook bevond. Omdat hij een van de Hollanders was van het transport en ik in de verwachting was, dat er een familielid van mij bij zou zijn, heb ik nogal veel met Mechanicus gepraat. Drie dagen later moesten ze aantreden en moesten wij ze naar Krematorium //brengen en afgeven aan het Son-derkommando. Daar zijn ze in de schietkamer, die geluiddichte wanden had, doodgeschoten. De sk kwam namelijk altijd bij ons baden en hoewel wij hen niet mochten spreken, deden wij dit toch en hebben dit toen van hen gehoord.’

Ook de Pool Izaak Korn kwam in contact met Mechanicus. Op 1 november 1945 verklaarde hij dat ‘ik, Izaak Kom, de heer Philip Mechanicus in Birkenau heb gesproken, van de ene barak naar de andere heb gebracht, en anderhalve dag later begeleid heb naar het crematorium, waar hij gefusilleerd is, hetgeen door mij persoonlijk is gezien.’

Eind november 1944 kwam vanuit Berlijn het bevel om de crematoria van Birkenau te vernietigen. De Duitsers waren op dat moment al enige tijd bezig om het kamp te evacueren. Op 18 januari 1945 voerde de ss de

236